Alerji Nedir?
Alerji, tipik olarak vücudunuz için zararlı olmayan yabancı bir maddeye verilen bağışıklık sistemi tepkisidir. Bu yabancı maddelere alerjen denir. Bazı yiyecekleri, polenleri veya evcil hayvan tüyleri bu alerjenlerden sadece birkaçıdır.
Bağışıklık sistemi, temelde zararlı patojenlerle savaşarak kişiyi sağlıklı tutmayı amaçlar. Bunu, vücudunuzu tehlikeye atabileceğini düşündüğü her şeye saldırarak yapar. Alerjene bağlı olarak, bu yanıt iltihaplanma, hapşırma veya bir dizi başka semptomu içerebilir.
Bağışıklık sisteminiz normalde çevrenize uyum sağlar. Örneğin, vücudunuz evcil hayvan tüyü gibi bir alerjen ile karşılaştığında, onun vücudunuz için zararsız olduğunu anlamalıdır. Daha tehlikeli alerjisi olan kişilerde bağışıklık sistemi, onu vücudu tehdit eden bir dış istilacı olarak algılar ve ona saldırır.
Belirtileri
Alerjiler nedeniyle yaşadığınız belirtiler birkaç faktörün sonucudur. Bunlar, maruz kaldığınız alerjenin sebep olduğu reaksiyonun türünü ve ne kadar şiddetli olduğuna göre değişir. Belirtileri, türüne göre iltihaplanma, hapşırma, öksürme gibi birçok farklı şekilde kendini gösterir. Beklenen bir alerjenik tepkiden önce herhangi bir ilaç alırsanız, bu semptomlardan bazılarını yine de yaşayabilirsiniz, ancak ilaç alımı sonucu belirtiler genelde azalır.
Gıda Alerjileri
Gıda alerjileri kurdeşen, şişlik, mide bulantısı, yorgunluk gibi birçok semptomu tetikleyebilir. Bu durum fark edilmesi zaman alan bir durumdur. Yemekten sonra ciddi bir tepkiniz varsa ve nedenini bilmiyorsanız, hemen bir doktora görünün. Tepkinizin kesin nedenini bulabilir.
Mevsimsel Alerjiler
Saman nezlesi semptomları, soğuk algınlığı semptomlarını taklit edebilir. Tıkanıklık, burun akıntısı ve şişmiş gözleri içerir. Çoğu zaman bu semptomları evde reçetesiz satılan tedavilerle yönetebilirsiniz. Belirtileriniz yönetilemez hale gelirse doktorunuza görünün.
Şiddetli Türleri
Şiddetli alerjiler anafilaksiye (aşırı duyarlılık) neden olabilir. Bu, nefes alma güçlüklerine, baş dönmesine ve bilinç kaybına yol açabilecek yaşamı tehdit eden bir acil durumdur. Olası bir alerjenle temas ettikten sonra bu semptomları yaşıyorsanız, derhal tıbbi yardım alın. Alerjen reaksiyonlarda, herkesin belirti ve semptomları farklıdır.
Ciltte Alerjiler
Deri alerjileri, bir alerjene maruz kalmanın doğrudan veya başka bir alerjenin dolaylı sonucu olabilirler. Örneğin, alerjiniz olan bir yemeği yemek çeşitli semptomlara neden olabilir. Ağzınızda ve boğazınızda karıncalanma yaşayabilirsiniz. Ayrıca bir kızarıklık geliştirebilirsiniz. Bununla birlikte kontakt dermatit, cildinizin bir alerjenle doğrudan temas etmesinden kaynaklanır.
Türleri
- Döküntüler: Deri bölgeleri tahriş olmuş, kırmızı, şişmiş, ağrılı veya kaşıntılı olabilir.
- Egzama: Deri lekeleri iltihaplanır ve kaşınabilir ve kanayabilir.
- Kontakt dermatit: Bir alerjenle temastan hemen sonra kırmızı, kaşıntılı cilt lekeleri gelişir.
- Boğaz ağrısı: Yutak veya boğaz tahriş ve iltihaplanır.
- Kurdeşen: Deri yüzeyinde çeşitli boyut ve şekillerde kırmızı, kaşıntılı ve kabarık lekeler oluşur.
- Gözde Şişlik: Gözler sulu, kaşıntılı ve “kabarık” bir görünüme sahip olabilir.
- Kaşıntı: Deride tahriş veya iltihap var.
- Yanma: Deri iltihabı, ciltte rahatsız edici keskin bir hisse neden olur.
Nedenleri
Yapılan çalışmalar henüz zararsız bir maddenin vücuda girdiğinde ya da temas ettiğinde neden alerji semptomlarına neden olduğunu tam olarak açıklayamamaktadır.
Alerjilerin genetik bir bileşeni vardır. Bu reaksiyonlar genelde genetik özellikler taşıyıp sonraki nesillere aktarılma potansiyeline sahiptir fakat özel olanlar aktarılamaz. Örneğin, annenizin kabuklu deniz hayvanlarına alerjisi varsa, bu sizin de olacağınız anlamına gelmez.
Yaygın alerjen türleri şunları içerir:
- Hayvansal ürünler: Bunlara evcil hayvan tüyü, toz akarı atığı ve hamamböceği dahildir.
- İlaçlar: Penisilin ve sülfa ilaçları yaygın tetikleyicilerdir.
- Gıda alerjenleri: Fındık, buğday, süt, kabuklu deniz ürünleri ve yumurta yaygın gıda alerjenleridir.
- Böcek sokmaları: Bunlar arılar, eşekarısı ve sivrisinekleri içerir.
- Küf: Küften gelen havadaki sporlar bir reaksiyonu tetikleyebilir.
- Bitkiler: Çimen, yabani ot ve ağaçlardan elde edilen polenler ile zehirli sarmaşık ve zehirli meşe gibi bitkilerden elde edilen reçineler çok yaygın bitki alerjenleridir.
- Diğer alerjenler: Lateks eldivenlerde ve prezervatiflerde sıklıkla bulunan lateks ve nikel gibi metaller de yaygın alerjenlerdir.
Saman nezlesi olarak bilinen mevsimsel alerjiler, en yaygın olanlarındandır. Bunlara bitkiler tarafından salınan polenler neden olur. Şu belirtilere neden olurlar:
- Kaşınan gözler
- Sulu gözler
- Burun akması
- Öksürme
Alerjiler her ne kadar kontrol dışı gelişse de birçok farklı yöntemler tedavi edilerek kontrol altına alınmaya çalışılır. Burada ilaçlar ve evde uygulayabileceğiniz yöntemler başta gelir. Hepsi ve daha fazlası için alerjen tedavisi ile ilgili yazımızda görüşmek üzere, sağlıcakla kalın…
Ayrıca evinizdeki alerjenlerden kurtulmanın yolları ile ilgili makalemize buradan ulaşabilirsiniz.
