Anne sütü, kadınların meme bezleri tarafından üretilen ve yeni doğan bebekleri beslemeye yarayan, birincil besin kaynağıdır. Anne sütünün öneminin, doğumdan altıncı aya kadar geçen sürede çok fazla olduğu bilinmektedir.
Süt sadece ilk altı aylık süreçteki bebeklerin değil küçük çocukların da bolca tükettiği bir besindir. Yeni doğum yapmış olan bir kadının sütünün renginin koyu sarı olması, annenin sağlıklı olduğu anlamına gelmektedir.
Anne sütünün besin değeri diğer tüm besinlerden daha fazladır. Anne sütünün yüksek besin değerinden dolayı bazen sporcular da anne sütü tüketebilmektedirler.
Şimdi birlikte anne sütünü inceleyelim.
Anne Sütünün Faydaları Nelerdir?
Anne sütünün faydaları uzun yıllar boyunca anlatılagelmiştir. Anne sütü çocuğun bütün besin ihtiyaçlarını karşılayabilecek bir yapıya sahiptir. Anne sütü ve emzirmenin, anneye ve çocuğa yararları çocuk büyüdükten sonra da devam etmektedir.
Anne sütünün çocuğa ve anneye faydaları arasında uygun ısı üretimi ve yağ dokusu gelişimi, ani bebek ölüm sendromu riskinde yüzde 73 azalma, zekâ artışı, orta kulak enfeksiyonlarına yakalanma riskinde azalma, soğuk algınlığı ve grip direncinde artış, çocukluk çağı lösemi riskinde az da olsa azalma, çocukluk çağı diyabet riskinde azalma, astım riskinde azalma, egzama riskinde azalma, diş problemlerinde azalma, gençlik ve olgunluk döneminde obezite riskinde azaltma, psikolojik bozukluklara yakalanma riskinde azalma en çok gözlemlenenlerdir.
Anne Sütü ve Diyabet
Emzirme ve anne sütü anneye özellikle tip 2 diyabet hastalığı riskini azaltması yönüyle fayda sağlamaktadır. Emzirme, rahmin hamilelik öncesi boyutuna dönmesine yardımcı olur ve doğum sonrası kanamayı azaltır. Bunun yanı sıra emzirme, annenin hamilelik öncesi kilosuna dönmesine de yardımcı olur. Emzirme ayrıca yaşamın ilerleyen dönemlerinde meme kanseri riskini de azaltır.
Anne sütündeki besinler enerji ve tokluk hissinin artmasına katkıda bulunmaktadır. Anne sütü, bebeklerin çocukluk döneminde aşırı kilo alımının da önüne geçmektedir. Özellikle bebekte tip 2 diyabet oluşmasını engellemektedir. İlk altı ay anne sütü tüketimi bebekte meydana gelen tip 1 diyabet riskini de en aza indirmektedir.
Anne Sütü Artırıcılar
Anne sütü eksikliği bazı durumlar ve gıdalardan kaynaklı olarak yaşanabilmektedir. Anne sütünü artırıcı çay, anne sütü zenginleştiriciler ve anne sütü çoğaltan gıdalar nedir sorusunun cevaplanabilmesi çok önemlidir.
Anne sütünü artıran çaylar şu şekilde sıralanmaktadır:
- Amber
- Rezene
- Sedefotu
- Ahududu
- Yeşil çay
- Sarı kantaron
Anne sütü zenginleştiriciler nelerdir diye düşündüğümüzde herkesin ulaşabileceği besinler öne çıkmaktadır. Bu besinler arasında yumurta, yoğurt, ıspanak, ceviz, badem, roka, tere, semizotu ve fındık öne çıkmaktadır. Bunların yanı sıra zeytin, zeytinyağı, balık, kırmızı et, kuru fasulye, nohut, mercimek, dolmalık biber de anne sütü artırmada çok etkilidir.
Anne sütünü zenginleştiren gıdaların başında ise evde yapılan taze meyve suları, az şekerli veya şekersiz tatlılar, havuç, incir, hurma gibi seçenekler sıralanmaktadır. Aynı zamanda barbunya, çemen otu, tahin, pekmez, rezene, çörek otu, kuru incir başta olmak üzere kurutulmuş meyveler de bol bol tüketilmelidir.
Yulafın ve kuru meyvelerin kullanıldığı tatlılar veya kahvaltılık karışımlar, susam ve balığın veya etin kullanıldığı fırınlanmış ürünler tercih edilmelidir. Bu şekilde hem tadını sevmediğiniz gıdaları tüketebilmenize imkân tanınmış olunur hem de yemek yaparken kararsız kalmazsınız.
Anne sütü azaltan yiyecekler olarak tanınan bazı yiyecekler vardır. Bu yiyeceklerden kaçınılması gerekmektedir.
Bu gıdaların şu şekilde sıralanmaktadır:
- Nane
- Maydanoz
- Adaçayı
- Sirke
- Limon
- Mısır
- Şalgam
- Acı baharatlar
- Patates
Ayrıca alkol ve sigara da anne sütünü azaltmaktadır. Bu yüzden bu ürünlerden kaçınılması gerekmektedir.
Anne Sütü Saklama Koşulları
Anne sütü saklama konusu dikkat edilmesi gereken bir konudur. Çünkü sütün yanlış saklanması yüzünden besin değerleri yok olabilmektedir. Anne sütünün donmuş halde 12 aya kadar saklanabildiği bilinmektedir. Ayrıca süt, sıcak ortamda 72 saate kadar dayanabilmektedir. Bunun yanı sıra bebeğinizin sağlığı açısından anne sütünün önemi asla göz ardı edilmemelidir.
