Bir deprem korkunç bir deneyim olabilir. İlk sarsıntılar yatıştıktan sonra bile, artçı sarsıntılar şeklinde devam eden bir tehlike olabilir. Bu daha küçük depremler, ana depremden sonra günler hatta haftalarca devam edebilir ve daha fazla hasara ve aksamaya neden olabilir. Bu yazıda, artçı şoklar sırasında güvende kalmak için neler yapabileceğinize ve bunlara nasıl hazırlanacağınıza bakacağız.
Artçı şoklar, daha büyük bir deprem zaten gerçekleştikten sonra meydana gelen daha küçük depremlerdir. Bunlar, yerkabuğundaki tektonik plakaların hâlâ ana depremin neden olduğu harekete uyum sağlaması nedeniyle oluyor. Artçı sarsıntıların büyüklükleri çok küçükten neredeyse ana deprem kadar büyük olabilir. Ana depremle aynı yerde veya yakın bölgelerde de meydana gelebilirler.
Artçı Sarsıntı Sırasında Nasıl Güvende Kalınır?
Artçı şoklar meydana geldiğinde, kendinizi ve çevrenizdekileri korumak için uygun güvenlik önlemlerini almanız önemlidir. Artçı şoklar sırasında nasıl güvende kalacağınıza dair bazı ipuçları:
- Hasarlı binalardan veya yapılardan uzak durun: İlk depremde zaten zayıflamış olan bina ve yapılar, artçı şoklar sırasında daha da dayanıksız hale gelebilir. Artçı şokların meydana geldiği bir bölgedeyseniz, görünür hasara sahip bina veya yapılardan uzak durmanız önemlidir. Bir binanın güvenli olup olmadığından emin değilseniz, ondan uzak durun ve yerel yetkililerin talimatlarını bekleyin.
- Sağlam bir mobilyanın altına saklanın: Bir artçı şok sırasında içerideyseniz, masa veya masa gibi sağlam bir mobilyanın altına saklanın. Kırılıp yaralanmaya neden olabilecekleri için pencerelerden, aynalardan ve diğer cam nesnelerden uzak durun. Artçı sarsıntı meydana geldiğinde yataktaysanız, orada kalın ve başınızı bir yastıkla örtün.
- Dışarıdaysanız açık alana geçin: Artçı şok sırasında dışarıdaysanız, binalardan, elektrik hatlarından ve ağaçlardan uzakta açık bir alana geçin. Bir araçtaysanız, yolun kenarına çekin ve durun. Artçı şoklar sırasında tehlikeli olabileceğinden köprü ve üst geçitlerden kaçının.
Görsel: Artçı şok nedir - Elektrik kesintilerine ve iletişim ağlarındaki kesintilere karşı hazırlıklı olun: Artçı sarsıntılar elektrik kesintilerine neden olabilir ve iletişim ağlarını bozarak sevdiklerinizle veya acil servislerle iletişim kurmayı zorlaştırabilir. Ayrıysanız aileniz ve arkadaşlarınızla nasıl iletişim kuracağınıza dair bir planınız olduğundan emin olun. En son haberler ve güncellemelerden haberdar olmak için pille çalışan veya elle çalıştırılan bir radyoyu acil durum çantanızda bulundurun.
- Sakin ve uyanık kalın: Artçı şoklar korkutucu ve rahatsız edici olabilir, ancak sakin ve uyanık kalmak önemlidir. Derin nefesler alın ve topraklanmış kalmaya odaklanın. Başkalarıyla birlikteyseniz, güvence ve destek sunun. Artçı sarsıntıların deprem sürecinin normal bir parçası olduğunu ve eninde sonunda azalacağını unutmayın.
Bu önlemleri alarak, artçı şoklar sırasında kendinizi ve başkalarını korumaya yardımcı olabilirsiniz. Hasarlı binalardan uzak durmayı, artçı sarsıntılar sırasında siper almayı, dışarıdaysanız açık alana çıkmayı, iletişim ve güç ağlarındaki kesintilere karşı hazırlıklı olmayı, sakin ve tetikte olmayı unutmayın.
Artçı Sarsıntılara Nasıl Hazırlanılır?
Sarsıntılar sırasında güvende kalmanın en iyi yollarından biri önceden hazırlıklı olmaktır. Artçı sarsıntılara hazırlanmak için atabileceğiniz bazı adımlar şunlardır:
- Acil durum kiti bulundurun: En az üç gün yetecek kadar yiyecek, su ve malzeme içeren bir acil durum kitine sahip olduğunuzdan emin olun. Acil durum çantanızda ayrıca bir ilk yardım çantası, bir el feneri, fazladan piller, bir düdük ve bölgenizin bir haritası bulunmalıdır. Acil durum kitinizi güvenli, erişilebilir bir yerde saklayın.
- Eşyalarınızı emniyete alın: Artçı şoklarda daha fazla hasarı önlemek için eşyalarınızın emniyete alındığından emin olun. Ağır mobilya ve ev aletlerini duvara tutturun ve kırılabilir eşyaları alt raflarda veya mandallı dolaplarda saklayın. Gevşek tuğlalar veya kiremitler gibi potansiyel tehlikeleri tanımlayın ve düzeltin.
- Acil durum planı oluşturun: Aileniz veya eviniz için bir acil durum planı oluşturun. Herkesin bir deprem veya artçı sarsıntı sırasında ne yapacağını bildiğinden emin olun. Evinizde, iş yerinizde veya okulunuzda güvenli alanlar belirleyin ve ayrılmanız durumunda aileniz veya haneniz için bir buluşma yeri oluşturun.
- Haberdar olun: Bölgenizdeki deprem faaliyetlerinden haberdar olun. Yerel acil durum yönetim kurumlarından gelen uyarılar ve bildirimler için kaydolun ve Ulusal Hava Durumu Servisi’nden gelen uyarılara dikkat edin. Tsunami uyarısı, deprem uyarısı ve deprem danışmanlığı arasındaki farkı bilin.
- Deprem tatbikatları yapın: Aileniz veya ev halkınızla deprem tatbikatları yapın. Herkesin bir deprem veya artçı sarsıntı sırasında ne yapacağını bildiğinden emin olun. Düzenli tatbikatlar yapın ve acil durum planınızı gerektiği gibi gözden geçirin ve güncelleyin.
Bu adımları atarak, kendinizi ve ailenizi veya evinizi artçı şoklara hazırlamanıza yardımcı olabilirsiniz. Bir acil durum kitine sahip olmak, eşyalarınızı güvence altına almak, bir acil durum planı oluşturmak, haberdar olmak ve deprem tatbikatları yapmak, artçı sarsıntılar sırasında yaralanma ve hasar riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Unutmayın, bir deprem ve artçı şokları sırasında güvende kalmanın anahtarı hazırlıktır.
Kaynaklar
https://www.usgs.gov/natural-hazards/earthquake-hazards
