Bipolar bozukluk, bir kişinin düşünme, ruh hali ve davranışta aşırı farklılıklar yaşadığı ciddi bir beyin bozukluğudur. Bipolar bozukluğa bazen manik-depresif hastalık veya manik depresyon da denir.
Bipolar bozukluğa sahip kişiler, okulda veya işte günlük yaşam görevlerini yönetmekte veya ilişkileri sürdürmekte çoğunlukla sorun yaşayabilir. Tam olarak bir tedavisi yoktur, ancak semptomları hafifletmeye yardımcı olabilecek birçok tedavi seçeneği ve ilaç uygulamaları vardır.
Bipolar bozukluk nedir?
Bipolar bozukluk, ruh halindeki aşırı değişimlerle kendini gösteren bir akıl hastalığıdır. Semptomlar, son derece yüksek bir ruh halini içerebilir ve bu duruma mani adı verilir. Ayrıca depresyon atakları da içerebilirler. Bipolar bozukluk, bipolar hastalık veya manik depresyon olarak da bilinir.
Bipolar bozukluğu olan kişiler genellikle depresyon veya mani dönemlerinden geçer. Ayrıca ruh halinde sık sık değişiklikler yaşayabilirler.
Durum, ona sahip olan herkes için aynı değildir. Bazı insanlar çoğunlukla depresif durumlar yaşayabilir. Diğer insanlar çoğunlukla manik aşamalara sahip olabilir. Ayrıca, aynı anda hem depresif hem de manik semptomlara sahip olmabilirler.
Bipolar bozukluk semptomları nelerdir?
Bipolar bozukluğun semptomları, ruh halindeki değişiklikleri (bazen oldukça aşırı) ve ayrıca şu değişiklikleri içerir:
- enerji
- aktivitesi seviyeleri
- uyku düzeni
- davranışlar
Bipolar bozukluğu olan bir kişi her zaman depresif veya manik bir dönem yaşamayabilir. Ayrıca uzun süreli dengesiz ruh halleri yaşayabilirler. Bipolar bozukluğa sahip olmayan kişiler genellikle ruh hallerinde iniş-çıkışlar yaşarlar. Bipolar bozukluğun neden olduğu ruh hali değişiklikleri bu iniş-çıkışlardan çok daha farklıdır.
Bipolar bozukluk çoğunlukla kötü iş performansına, okulda problemlere veya ilişkilerin zarar görmesine sebep olur. Tedavi edilmemiş ciddi bipolar bozukluk yaşayan kişiler intihar girişiminde bulunurlar.
Bipolar bozukluğu olan kişiler, “duygu-durum dönemleri” olarak adlandırılan yoğun duygusal evreler yaşarlar.
Depresif bir duygu-durum döneminin belirtileri şunları içerebilir:
- boşluk ya da değersizlik duyguları
- sex gibi zevkli faaliyetlere ilgi kaybı
- davranış değişiklikleri
- yorgunluk veya düşük enerji
- konsantrasyon, karar verme ya da unutkanlıkla ilgili sorunlar
- huzursuzluk ya da sinirlilik
- yeme ya da uyku alışkanlıklarında değişiklikler
- intihar düşüncesi ya da intihar girişimi
Madalyanun diğer ucunda manik dönemler var. Mani belirtileri şunları içerebilir:
- uzun süreli yoğun neşe, heyecan veya coşku
- aşırı sinirlilik, ajitasyon veya “bağlanma” hissi (ürkeklik)
- kolayca dikkat dağılması veya huzursuz olma durumu
- yarışan düşüncelere sahip olmak
- çok hızlı konuşma
- birden fazla yeni proje üstlenmek
- uykuya çok az ihtiyaç duymak
- kişinin yetenekleri hakkında gerçekçi olmayan inançlar
- kumar veya çılgınca para harcama, güvenli olmayan seks veya akılsız yatırımlar gibi dürtüsel veya yüksek riskli davranışlara katılmak
Bipolar bozukluğu olan bazı kişiler hipomani yaşayabilir. Hipomani, “mani altında” anlamına gelir ve semptomlar maniye çok benzer, ancak daha az şiddetlidir. İkisi arasındaki en büyük fark, hipomani semptomlarının genellikle kişinin hayatını etkilememesidir. Manik ataklar hastaneye yatmaya neden olabilir.
Bipolar bozukluğu olanlar, depresif ve manik semptomların bir arada var olduğu karışık bir ruh hali durumu yaşayabilirler. Karışık bir durumda, bir kişi genellikle aşağıdakileri içeren semptomlara sahip olacaktır:
- ajitasyon
- uykusuzluk
- iştahta aşırı değişiklikler
- intihar düşüncesi
Kişi, yukarıdaki semptomların tümünü yaşarken genellikle enerji dolu hissedecektir.
Bipolar bozukluğun semptomları genellikle tedavi olmaksızın daha da kötüleşir. Bipolar bozukluk belirtileri yaşadığınızı düşünüyorsanız, bir doktor ile görüşmeniz çok önemli olacaktır.
Bipolar Bozukluğun Tedavisi
Bipolar bozukluk tedavi edilemez. Diyabet gibi kronik bir hastalık olarak kabul edilir ve yaşamınız boyunca dikkatle yönetilmeli ve tedavi edilmelidir. Tedavi genellikle hem ilaç hem de bilişsel davranışçı terapi gibi tedavileri içerir.
Bipolar bozuklukların tedavisinde kullanılan ilaçlar şunları içerir:
- lityum gibi duygudurum düzenleyicileri
- atipik antipsikotik ilaçlar
- anti-anksiyete ilaçları (bazen maninin akut döneminde kullanılabilir)
- nöbet önleyici ilaçlar (ayrıca antikonvülsanlar olarak da bilinir)
- bipolar bozukluğu olan kişilere bazen depresyon semptomlarını veya diğer durumları (birlikte ortaya çıkan anksiyete bozukluğu gibi) tedavi etmek için antidepresanlar reçete edilebilir.
Bununla birlikte, tek başına bir antidepresan kullanılması kişinin manik veya hipomanik olma (veya hızlı döngü belirtileri geliştirme) ihtimalini artırabileceğinden, genellikle bir duygu-durum dengeleyici almalıdırlar.
Bipolar bozukluğunuz olduğundan şüpheleniyorsanız, ilk işiniz doktor randevusu almak olmalıdır. Bipolar bozukluğun tedavi edilmeyen semptomları daha da kötüleşecektir. Tedavi edilmeyen bipolar bozukluğu olan kişilerin yaklaşık %15’inin intihar ettiği tahmin edilmektedir.
Sağlıklı günler dileriz ?
