Egzama nedir?
Atopik dermatit olarak da adlandırılan egzama, ciltte kaşıntılı ve iltihaplı lekelerle işaretlenmiş yaygın bir cilt rahatsızlığıdır. Genellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda görülür ve bebeklerin yüzlerinde görülür. Ancak egzamanın çocuklarda, gençlerde ve yetişkinlerde çeşitli türleri olabilir. Cilt durumuna bağlı olarak bu duruma neyin sebep olduğunu ve semptomlarının nasıl tedavi edileceğini öğrenmek için size bu derlemeyi hazırladık.
Egzama türleri nelerdir?
Bu durum genellikle, kırmızı bir döküntü ile ortaya çıkan kuru, kaşıntılı cilt olarak karakterize edilen atopik dermatit olarak bilinir ve en yaygın ve kronik egzama türüdür.
Diğer türler şunları içerir:
1. Kontakt dermatit
Kontakt dermatit, tahriş edici maddelerle temastan kaynaklanır. Yanma, kaşıntı ve kızarıklık meydana gelir. Tahrişe neden olan faktör uzaklaştıtıldığında iltihap kaybolur.
2. Dishidrotik dermatit
Dishidrotik dermatit parmakları, avuç içlerini ve ayak tabanlarını etkiler. Pullu, kırmızı, çatlak ve ağrılı hale gelen kaşıntılı, cilt lekelerine neden olur ve bu durum kadınlarda daha yaygındır.
3. Nummular dermatit
Nummular dermatit, kış aylarında kuru, yuvarlak cilt lekelerine neden olur. Genellikle bacakları etkiler. Erkeklerde daha yaygındır.
4. Seboreik dermatit
Seboreik dermatit, özellikle kafa derisinde, kaşlarda, göz kapaklarında, burnun yanlarında ve kulakların arkasında kaşıntılı, kırmızı, pullu döküntülere neden olur.
Egzamanın Belirtileri Nelerdir?
Ana semptomu kaşıntılı, kuru, sert, pul pul, iltihaplı ve tahriş olmuş cilttir. Semptomlar zaman zaman artıp azalabilme özelliğine sahiptir.
Herhangi bir yerde ortaya çıkabilir, ancak genellikle kolları, dirsek içlerini, dizlerin arkasını veya başı (özellikle yanakları ve kafa derisini) etkiler. Bulaşıcı değildir ve bazı durumlarda yaşla birlikte şiddeti azalır.
Diğer semptomlar şunları içerir:
- Yoğun kaşıntı
- Kırmızı veya kahverengimsi gri lekeler
- Çizildiğinde sıvıyı sızdıran küçük, kabarık yumrular
- Enfeksiyona işaret edebilen, kurumuş sarımsı sızıntının kabuklu yamaları
- Kalınlaşmış, pullu cilt
Kaşıma egzaması cildi daha fazla tahriş eder ve iltihaplandırır. Bu, antibiyotiklerle tedavi edilmesi gereken enfeksiyonlara neden olabilir.
Egzamaya ne sebep olur?
Nedeni tam olarak bilinmemekle beraber tahriş edici özelliğe sahip bir şeylere maruz kaldığında agresif tepki veren aşırı aktif bir bağışıklık sistemi tarafından tetiklendiğine inanılıyor.
Egzama bazen vücudun bir parçası olan proteinlere verilen anormal bir tepkiden kaynaklanır. Normalde bağışıklık sistemi, insan vücudunun bir parçası olan proteinleri görmezden gelir ve yalnızca bakteri veya virüs gibi işgalcilerin proteinlerine saldırır.
Egzamada bağışıklık sistemi ikisi arasındaki farkı söyleme yeteneğini kaybeder ve bu da iltihaplanmaya neden olur.
Bir egzama durumunun ortaya çıkması (ki bu duruma alevlenme de denilmektedir), ciltte bir veya daha fazla egzama semptomunun ortaya çıkmasıdır. Egzama alevlenmelerinin yaygın tetikleyicileri şunları içerir:
- Temizleyicilerde ve deterjanlarda bulunan cildi kurutan kimyasallar
- Yün gibi kaba cızırtılı malzeme
- Sentetik kumaşlar
- Artan vücut ısısı
- Terlemek
- Sıcaklık değişiklikleri
- Nemde ani düşüş
- Stres
- Yiyecek alerjisi
- Hayvan tüyü
- Üst solunum yolu enfeksiyonları
Egzamanın risk faktörleri nelerdir?
Birkaç faktör bu durumu geliştirme riskinizi artırabilir. Egzama, astım veya saman nezlesi olan çocuklarda veya bu rahatsızlıkları daha sonra, genellikle 30 yaşından önce geliştiren yetişkinlerde daha yaygındır.
Tedavi Seçenekleri
Sizin için en iyi tedavi seçeneğini bir dermatoloğa ya da birinci dereceden hekiminize danışarak belirlemelisiniz. Birden fazla tedaviyi birleştirmek de yararlı olabilir.
Bazı seçenekler şunları içerir:
1. İlaçlar
Reçetesiz satılan oral (OTC) antihistaminikler kaşıntıyı hafifletebilir. Alerjik reaksiyonları tetikleyen histamini bloke ederek çalışırlar. Örnekler şunları içerir:
- Setirizin (Zyrtec)
- Difenhidramin (Benadryl)
- Feksofenadin (Allegra)
- Loratadin (Klaritin)
Birkaç antihistaminik uyuşukluğa neden olabilir, bu nedenle uyanık olmanız gerekmediğinde bunları almanız önerilir. Tabi bu ilaçları kesinlikle doktorunuza danışmadan kullanmayın!
Kortizonlu (steroid) kremler ve merhemler kaşıntı ve pullanmayı hafifletebilir. Ancak uzun süreli kullanımdan sonra aşağıdakileri içeren yan etkilere sahip olabilirler:
- Cilt incelmesi
- Tahriş
- Solma
2. Terapiler
Işık tedavisi veya fototerapi, egzamayı tetikleyen bağışıklık sistemi yanıtlarını önlemeye yardımcı olmak için ultraviyole ışık veya güneş lambaları kullanır. Bir dizi tedavi gerektirir ve semptomların azaltılmasına veya temizlenmesine yardımcı olabilir. Bakteriyel cilt enfeksiyonlarını da önleyebilir.
3. Yaşam tarzı değişiklikleri
Stres, semptomları tetikleyebilir veya şiddetlendirebilir. Stresi azaltmanın yolları şunları içerir:
- Derin nefes egzersizleri yapmak
- Yoga yapmak
- Meditasyon
- Rahatlatıcı müzik dinlemek
- İyi bir gece uykusuna öncelik vermek
Soğuk bir kompres, ılık veya soğuk bir banyoda 15 ila 20 dakika bekletmek de kaşıntıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
Gebelik sürecinde yaşam kalitenizi arttırmak için buradaki spor önerilerimize bakabilirsiniz.
4. Alternatif tedaviler
Alternatif tedaviler semptomların yatışmasına yardımcı olabilir. Olası yan etkiler nedeniyle, bitkisel bir takviye kullanmadan veya bir egzersiz rutinine başlamadan önce daima doktorunuza danışın. Popüler ev ilaçları şunları içerir:
- Yeşil, siyah veya oolong çayı
- Hindistan cevizi, ayçiçeği, hodan ve çuha çiçeği yağları
- Akupunktur
- Aromaterapi
- Meditasyon, yoga, aşamalı kas gevşetme veya rehberli görüntüler gibi gevşeme teknikleri
Egzamanın kesin tedavisi yoktur, ancak semptomlar doğru tedavilerle etkili bir şekilde yönetilebilir. Yaşam tarzınızdaki bazı değişiklikler ve ilaçların belli oranda kullanımı semptomları kontrol altına almanın temel yöntemidir. Bu yüzden yaşam kalitenizi her zaman yüksek tutmaya çalışın, sağlıklı günler dileriz.
