Erken yaşta spora başlamanın etkileri arasında öncelikle zihinsel ve bedensel gelişim gelmektedir. Ebeveynlerin çocuklarını erken yaşta spora başlatması hem aktivite olarak hem de çocukların gelişimi açısından önemli bir etkendir. Erken yaşta sporun bir etkisi de ilerleyen yaşlarda hangi spor dalına yönelmek istendiğini küçük yaşta belirleme fırsatıdır. Annelik yolunda ailesi olarak erken yaşta sporun etkilerini, avantajlarını ve dezavantajlarını farklı açılardan etkilerini konu alan bir yazı yazdık.
Erken Yaşta Spora Başlamanın Sağlık İçin Önemi
Her yaşta spor yapmak sağlık açısından çok önemlidir. Hem bedensel hem de zihinsel olarak sağlam bir kişiliğe sahip olmak için spor hayatın vazgeçilmez bir parçası haline gelir. Uzmanlar tarafından hem çocuklar hem de gençlerin spora başlaması sağlıklı bir gelişim için de önemli olduğu vurgulanmıştır. Aşağıda bazı spor dallarının erken yaşta yapılmasının sağlık açısından etkileri listelenmiştir.
- Basketbol: Erken yaşta başlanan basketbol çalışmaları, çocuklar ve gençler için ilerde çevik, güçlü ve esnek bir vücut sağlamaktadır. Bunlara ek olarak kas ve kemik sisteminin gelişmesinde önemli bir rol almaktadır.
- Jimnastik: En önemli faydaları arasında denge, esneklik, koordinasyon ve beden kontrolü bulunan jimnastik birçok şekilde gençlerin ve çocukların sağlıklı gelişimini etkilemektedir. Jimnastiğin bir diğer etkisi de ruhsal olarak kişiyi geliştirmesidir.
- Futbol: Sağlıklı bir gelişimde futbol da önemli bir yer almaktadır. Sadece sağlık açısından değil aynı zamanda çocuk ve gençlerin yardımlaşma, dayanışma ve paylaşma duygularını da artırmaktadır. Bu da hem sağlıklı hem ve mutlu bir gelecek için önemli adımlardan bazılarıdır.
Erken Yaşta Spora Başlamanın Faydaları
Erken yaşta spora başlamanın fiziksel, ruhsal, zihinsel gelişim için birçok faydası vardır. Erken dönemlerde spora başlamak hızlı büyüyen ve gelişen çocuklar için psikolojik yönden de gelişme sağlamaktadır. Listelemek gerekirse erken yaşta spor yapmanın bazı faydaları aşağıdaki gibidir.
- Bedensel ve ruhsal gelişim
- Paylaşma ve yardımlaşma duygusunun artması
- Okulda ve hayattaki iletişimin ve başarının artması
- Kuvvet, dayanıklılık ve kas gelişiminin artması
- Kilo kontrolü ve düzenli beslenmeye yönlendirmesi
- Ergenlik döneminde stres kontrolünün sağlanması
- Karşılaşılan engel ve zorluklarda akıllı hareket edilmesi
Erken Yaşta Başlanması Önerilen Spor Dalları
Spor kendi içerisinde birçok başlık altında incelenebilmektedir. Spor ile ilgilenirken veya erken yaşta çocukları ve gençleri spora yönlendirirken bazı spor dalları ön plana çıkmaktadır. Hem çocukların vücudunun zarar görmemesi açısından hem de olabilecek sağlık sorunlarının önüne geçilmesi açısından spor dalı seçimi yeri geldiğinde hayati öneme sahip olmaktadır. Tabii ki her sporun kendisine göre tehlikesi, artıları ve eksileri mevcuttur. Hem uygulanabilirliği açısından hem de erken yaşta daha faydalı görünen bazı spor dallarını sizler için listeledik:
1. 2-6 Yaş Aralığında Başlanabilecek Spor Dalları
Çocuklarda erken yaşta sporla beraber kas, hareket kabiliyeti gelişimi çok önemlidir. 2-6 yaş aralığında genellikle oyun oynamakla ilgilenmekte olan çocuklar ebeveynleri tarafından uygun spor dallarına yönlendirilebilir. Mesela, bir çocuk bu yaşlarda bisiklet sürmek ister top oynamak ister veyahut ip atlamak ister. Çocukların koşma, hoplama, zıplama istekleri bu yaşlarda fazlasıyla yaptıkları aktiviteler arasındadır. Ebeveyn olarak anne ve babalar da çocuklarını en uygun şekilde spora yönlendirmelidirler.
2. 6-12 Yaş Aralığında Yapılabilecek Spor Dalları
Bu yaş aralığı çocuklar için ergenlik dönemi öncesidir ve spor dallarının seçiminde önemli bir yaş aralığıdır. Anne ve babalar bu yaşlarda çocuklarını boks, kick boks, muay thai gibi tehlikeli spor dallarına yönlendirmemelidirler. Çünkü oluşabilecek bir hasar çocuklar için gelecekte ciddi sorunlar doğurabilmektedir. Tehlikeli dövüş sporlarında ayrı olarak, atletizm, koşu, jimnastik, tenis basketbol veya futbol gibi farklı spor dalları bu yaştaki çocuklar için daha uygun görülmektedir.
3. Ergenlik Döneminde Yapılabilecek Spor Dalları
Ergenlik döneminde veya daha öncesinde yapılan sporlar çocuklar için bu sıkıntılı dönemde aşırı destek olmaktadır. Hem çocukların kendini kontrol etmesi açısından hem oluşabilecek stres kontrolleri açısından ergenlik döneminde çocukların daha rahat oldukları daha öncesinde doğrulanmıştır. Önceki yaş aralıklarından farklı olarak ergenlik döneminde eğer çocuğun ilgisi var ise dövüş sanatları alanında spora yönelmesi uygun bir zaman olarak görülmektedir. Güce bağlı olan birçok spor dallarına yönelimde genel olarak bu dönemde yapılmaktadır.
Erken Yaşta Spor Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Günümüzde her ne kadar erken yaşta spor yapmanın faydaları saymayla bitirilemiyor olsa da spor yapılırken dikkat edilmesi gereken önemli noktalar vardır.
- Hangi yaşta hangi sporun yapılabileceği ebeveynler tarafından dikkatli bir şekilde araştırılmalıdır ve gerektiği zamanlarda uzmanlardan destek alınmalıdır.
- Sporda en önemli şeylerin başında beslenme gelmektedir. Bir çocuk veya genç spor yaparken ebeveynler kesinlikle çocukları için düzenli beslenmeyi eksik etmemelidir.
- Her spor bir diğerinden farklıdır ve bazı sporlar kuvvet gerektirmektedir. Özellikle çok küçük yaşlarda tehlikeli olabilecek spor dallarından çocuklar uzak tutulmalıdır.
- Çocuklarda kemik sertliği ergenlik dönemine kadar son halini almamaktadır. Bundan dolayı da ağır sporlardan kaçınılması gerekmektedir.
Yukarıda listelenmiş gerekçeler erken yaşta spor için dikkat edilmesi gereken bazı durumlardır. Son olarak ise, belki de en önemlilerinden birisi olan uzman desteği vardır. Çocukların veyahut ergenlik dönemindeki gençlerin yönlendirileceği sporlar seçilirken geniş çaplı araştırmalar yapılmalıdır. Bu araştırılmaların yapılması da ailenin yani anne ve babanın sorumluluğundadır. Her yaşta çocuklarınız ile birlikte sağlıklı vakitler geçirmeniz dileklerimiz ile sağlıcakla kalın… 🙂
Kaynaklar
- https://pinarhepyanimda.com/cocugunuzun-erken-yasta-baslayabilecegi-spor-aktiviteleri/
- https://www.cocukludunya.com/uzman-yazilari/cocuk-gelisiminde-sporun-onemi.html
- https://www.trthaber.com/haber/saglik/erken-yasta-spora-baslamak-cocuklarin-sagligini-olumlu-etkiliyor-502621.html
- https://www.anadolusaglik.org/blog/spor-yapan-cocuklar-okulda-daha-basarili
- https://www.hepsiburada.com/hayatburada/erken-yasta-spora-baslamanin-faydalari/#:~:text=%C3%87ocuklar%2C%20spora%20ba%C5%9Flad%C4%B1klar%C4%B1%20anda%20hayatlar%C4%B1na,kazan%C4%B1lmas%C4%B1na%20da%20olumlu%20etki%20eder.
- http://www.bjkcekmekoysporokullari.com/kucuk_yasta_basketbol_oynamanin_faydalari_ve_etkileri/h_73#:~:text=V%C3%BCcudun%20g%C3%BC%C3%A7l%C3%BC%2C%20atik%20ve%20esnek,fazla%20kilolar%C4%B1n%C4%B1%20yakmas%C4%B1na%20yard%C4%B1mc%C4%B1%20olur.
- https://www.tff.org/Resources/TFF/Documents/2009DK/FGM/yayinlar/aylik-kitapcik/cocugunuz-icin-Futbol(Haziran).pdf
- https://www.acibademcimnastik.com/cimnastik-ve-faydalari/#:~:text=K%C4%B1sacas%C4%B1%20cimnastik%2C%20denge%2C%20kuvvet%2C,bir%20%C5%9Fekilde%20kullanabilme%20yetene%C4%9Fi%20kazand%C4%B1rmaktad%C4%B1r
