HELP sendromu gebelikte gebeyi etkileyen bir rahatsızlıktır. HELP sendromu preeklampsinin bir çeşidi olarak düşünülse de preeklampsiyi de kapsar. HELP sendromu ile ilgili hala çok fazla bilinmeyen var. Gebelikte görülme oranı % 0,2-0,6 arasıdır. İşte gebelik zehirlenmesi diğer bir adıyla HELP sendromu hakkındaki yazımızı sizinle paylaşıyoruz.
Gebelik zehirlenmesi-Help sendromu
HELP ismi H: hemoliz (hemolysis)
E: karaciğer enzimlerinin yükselmesi (elevated liver enzymes)
LP: platelet azalması (low platelet)
Çoğunlukla HELP sendromu preeklampsi ile birlikte olmasına rağmen preeklampsi tanısı konulmadan da HELP bulguları ortaya çıkabilir. Preeklampsi tanısı konulan kadınlarda HELP sendromu görülme hızı %4-12. HELP sendromu hepatit, safra kesesi hastalıkları, idiopatik trombositik purpura (ITP) ile karışabilir.
Help sendromu bulguları
En sık görülen bulgular:
- Baş ağrısı
- Gittikçe kötüleşen bulantı ve kusma
- Karında sağ üst kadran ağrısı
- Yorgunluk ve bitkinlik
Bazı bulgular normal gebelikte de olan bulgular olabilir. Bu bulgular:
- Görme bozuklukları
- Yüksek tansiyon
- İdrarda protein (proteinüri)
- Ödem (şişlik)
- Şiddetli baş ağrısı
- Kanama
Help sendromu tanısı
HELP bulguları diğer hastalıkların bulguları ve komplikasyonları ile karıştığı için kan testleri ile karaciğer fonksiyon testlerinin yapılması gerekir. Gebeliğin son 3 ayında ve doğumdan sonraki ilk 48 saat içinde olmasına rağmen 3. trimesterden önce ve doğumdan sonra 7. güne kadar nadiren görülür. Kan basıncı ölçümü ve idrarda proteinüri bakılır. HELP Sendromunda:
- Kırmızı Kan Hücrelerinde Hemoliz
Periferik yaymada anormallik
Laktat Dehidrogenaz > 600 u/l
Bilüribin > 1.2 mg/dl
- Karaciğer Enzimlerinde Yükselme
Serum aspartat aminotransferaz > 70 u/l
LDH > 600 u/l
- Trombosit sayısında azalma
Help sendromu nedeni
HELP sendromunun nedeni hala kesin olarak bilinmiyor. Preeklampsi ve gebeliğe bağlı hipertansiyon olan hamilelerde daha fazla olmasına rağmen preeklampsi bulgusu olmadan da HELP sendromu olmaktatır. HELP sendromu olma riskini arttıran sebepler:
- Daha önceki gebeliklerinde HELP sendromu olma (her yeni gebelikte risk %20-25 artar)
- Preeklampsi veya gebeliğe bağlı hipertansiyon
- 25 yaş üstü hamileler
- Multipar (2 ve daha fazla doğum yapmış kadın)
Help sendromu risk ve komplikasyonları
Eğer HELP sendromu tanısı konup tedavi edilmezse hem anne hem de bebek için çok ciddi sorunlar oluştur. En ciddi komplikasyonlar:
- Plasenta abruptia
- Pulmoner ödem (akciğerlerin sıvı toplaması)
- DIC ( kanama faktörlerindeki sorunlar nedeniyle çok ciddi iç kanama)
- ARDS (akciğer yetmezliği)
- Karaciğerde hematom rüptürü
- Akut böbrek yetmezliği
- Kan transfüzyonu
- İnfant ARDS
- İntra uterin gelişme geriliği
HELP sendromunda anne ölüm oranı %1.1. Bebekte ölüm ve morbidite oranı %10-60 arasıdır.
Help sendromu önlenmesi
Sebebi bilinmediği için önlemek içinde kesin bir yöntem yoktur. Erken teşhis ve tedavi HELP sendromunun ciddi problemlerinden korunmanın en iyi yolu erken teşhis ve tedavidir.
Help sendromu tedavisi
Doğum HELP sendromunun en iyi ve kesin tedavisidir. Doğumdan 2-3 gün sonra bir çok bulgu ve semptom kaybolur. Gebelik haftası 34 ve üzeri ve durum gittikçe daha kötüye gidiyorsa hemen doğum yaptırılır. Eğer 34 haftadan küçükse:
- Hastaneye yatış yapılarak yatak istirahatı sağlanır
- Akciğer gelişimi için kortikosteroid iğnesi yapılır
- Kasılmaları önlemek için MgSO4 (magnezyum sülfat) tedavisi başlanır
- Eğer tombosit düşerse transfüzyon yapılır
- Hipertansiyon varsa antihipertansif kullanılır
- Fetal gelişim izlenerek en kısa sürede doğum yaptırılır.
34 haftadan önce doğum planlanırsa sezaryen yapılır. 34 hafta ve daha sonrasında eğer serviks (rahim ağzı) uygunsa vajinal doğum yaptırılabilir.
Gebelik zehirlenmesi nasıl tedavi edilir?
Gebelik zehirlenmesinin bilinen tek son tedavisi doğumdur. Hafif vakalarda tam vadeye (37 hafta) ulaşmaya çalışırken, anne ve bebek ciddi risk altındaysa derhal doğuma alınmaları gerekir. Özellikle hamile bir kadına zehirlenme teşhisi konduğunda özellikle 24-34. haftada bebeğin akciğer gelişimini hızlandırmak ve sağlıklı yaşam şansını artırmak için 48 saat boyunca anne adayına steroid hormon verilir.
Bu süreçte anne adayına, hipertansiyonun başlamasını önlemek için gebeliğe uygun antihipertansif ilaçlar verilmeye başlanacaktır. Ciddi derecede gebelikte zehirlenme yaşanıyor ise, anne adayının nöbet geçirmesini önlemek için doğumdan önceki 24 saat içinde magnezyum sülfat iyi bir bakımla intravenöz olarak enjekte edilmelidir.
Kalsiyum takviyeleri, balık yağı, C ve E vitamini gibi antioksidanlar ile zehirlenmesi önlenmeye çalışılsa da başarılı olunamamıştır. 20-23. haftalık ayrıntılı ultrason muayeneleri sırasında, her iki tarafta yüksek kan akışı direnci olan hastalar daha yüksek zehirlenme riskine sahiptir. Bu durumlarda düşük doz asetilsalisilik asit önerilir.
Sağlıklı günler dileriz 😊
