Gebelikte ayrıntılı ultrason kısa süreli bir kontrol olsa da bebeğin tüm gelişimini görebilmek açısından çok önemlidir. İleri düzey ultrason ile aynı anlama gelen ayrıntılı ultrason, toplum arasında genellikle 3 boyutlu veya 4 boyutlu ultrasonografilerle karıştırılabilir. Halbuki bu ayrıntılı ultrasonografide önemli olan cihazın fonksiyonelliği değildir. Önemli olan hekimin alanında deneyimli olması ve anne adayı hakkında detaylı bir kontrol yapabilmesidir. Gebeliğin genel takibi kadın doğum hekimleri ve perinatoloji uzmanları tarafından yapılırken ayrıntılı ultrason kontrolü, alanında deneyimli bir radyolog tarafından gerçekleştirilmelidir.
Normal şekilde devam eden bir gebelikte 11. haftaya kadar fetal anomali yani 1. düzey ultrason yapılır. Anne adayının ve bebeğin gelişim seyrinde bir risk veya aksi bir durum yoksa henüz ayrıntılı gebelik ultrasonuna gerek yoktur. 11-14. Haftada ve 18-23. Haftalar arasında iki kez ayrıntılı ultrason yapılır. Önce bebeğin ölçümleri yapılır ve ardından B modda incelemeye başlanır. 11-14. Haftada en önemli olan şey, ense kalınlığıdır. Bunun dışında bebeğin diğer değerlendirmeleri de yapılır. 18-23. hafta arasında da ikinci ayrıntılı ultrason yapılır. Yaklaşık 30-45 dakikada tüm kontrol gerçekleşmiş olur.
Olası anormalliklerin tespiti önemlidir!
Ayrıntılı ultrason, kısa süreli bir kontrol olsa da bebeğin tüm gelişimini görebilmek açısından çok önemlidir. Bebeğin anne karnındaki duruşundan ayaklarını, ellerini, başını, yüzünü ve hareketlerini dahi 4 boyutlu şekilde görebilmeyi sağlar. Bazen anne adayları, bu kontrolün bebeğin yüzünü ve vücudunu daha net görmek amacıyla yapıldığını zannedebiliyor. Ancak burada amaç tamamen farklıdır. Ultrason bebeği görmekten ziyade sağlıklı olduğunu ve herhangi bir anormal gelişiminin var olup olmadığını tespit etmek amacıyla gerçekleştirilir.
Kalıtsal anomaliler başta olmak üzere pek çok rahatsızlığın belirlenmesine yardımcı olur. Bebekte oluşabilecek beyin kistleri, diyafram fıtığı, hidrosefali ve omurga duruş bozukluğu gibi daha pek rahatsızlık ultrason yardımıyla saptanabilir. Böylelikle erken evrelerde tespit edilen hastalığa göre uygun bir tedavi yöntemine başlanır.
Gebelikte ayrıntılı ultrason herhangi bir zarara neden olmaz!
Hamile olan kadınların en çok şüpheyle yaklaştığı konulardan birisi de detaylı ultrasonografinin bebeğe veya kendine zarar verebileceği düşüncesidir. Detaylı ultrasonun röntgen ile kesinlikle karıştırılmaması gerekir. Anne adayında ve bebekte olası problem oluşumuna sebebiyet veren röntgendir. Ancak ultrasonda böyle bir durum bulunmaz.
Renkli ultrason dopler ve 2d, 3d ve 4d ultrason nasıl yapılır?
Yapılacak ultrason bölgesine ve ultrasonun cinsine göre ultrason çekimi öncesi hazırlık yapılır. Öncelikle gebemize pozisyon verilir. Vajinal veya karından yapılabilir. Pozisyon ayrlandıktan sonra ultrason yapılacak bölgeye görüntünün daha iyi elde edilebilmesi için jel sürülür. Ultrason probu jel sürülen bölgeye yerleştirilerek görüntü alınır.
Renkli dopler ultrasonda kan akımının yönüne göre probun açısını iyi ayarlamak gerekir.
Renkli ultrason dopler kullanım alanları
Renkli dopler hem gebelik hem fetüs hem de annenin problemlerini tanımada bize yardımcı olur. Bunları sıralayacak olursak:
- Derin ven trombozu tanısı ve tedavi takibi
- Kalp, arter ve venlerdeki kan akımının takibi
- Daralmış damarların tespiti
- Anevrizma (damarlardaki balonlaşma) tespiti
- Bebek kalp, beyin ve diğer organlardaki kan akımı ve anomalilerin tespiti
- Kordon kan akımı
- Çoğul gebeliklerin (özellikle tek yumurta ikizleri) kan akımına bakarak beslenme durumlarının tespiti
- Aritmi (kalp ritim bozukluğu)
Renkli ultrason dopler ve diğer ultrasonların yapılma nedeni
Renkli dopler gebelikteki yapılmasını en önemli nedeni bebekte ve annede gelişebilecek problemlerin mümkün olduğunca erken tanısını koyarak hem fetüs hem de annenin bu süreci en hasarsız şekilde atlatmasına yardımcı olmaktır. Bu problemlerden bazılarını sıralarsak:
- Derin ven trombozu
- Hipertansiyon, preeklampsi ve eklampsi
- Fetal anomaliler
- Beyin sıvılarında artış ve genişleme
- IUGR (rahim içinde gelişme geriliği)
Renkli ultrason dopler yapılma zamanı
Renkli ultrason dopler gebelikteki yapılma zamanı anne babanın bebeklerininin nasıl göründüğünü merak etmemeleri ise genellikle 4 boyutlu ultrasonu kasdettikleri için en uygun zaman 21-22. haftadan sonraki bebeğin pozisyonunu uygun olduğu yaklaşık 32. haftaya kadar olan dönemdir.
Bebeğin ve annenin sağlığı ve gelişimi için yapılacak olan renkli dopler için 11-13 ve 18-21. haftalar uygun olur. Renkli dopler ihtiyaç halinde doğuma kadar yapılabilir ve bize tanı ve tedavin sonuçlarının takibinde yardımcı olur.
Sağlıklı günler dileriz 😊
