Gebelik, anne adayının vücudunda çok fazla sayıda değişikliğe sebep olur. Anne adayının hormonları, kemik yapısı hatta kan değerleri bile değişir. Bu değişimler, çoğu zaman farklı nedenlere sahiptir. Bu değişimlerden biri de yaşanan kansızlık problemidir. Gebelikte yaşanan kansızlık çoğu zaman korkutucu gözükebilir, hatta ilerlemiş aşamalarda korkutucu sonuçlar da doğurabilir bu yüzden Annelik Yolunda ekibi olarak hazırladığımız bu yazımızda kansızlık nedir, nasıl anlaşılır, neden olur ve tedavisi nedir bunlardan bahsedeceğiz. Hazırsanız, başlayalım! 😊
Gebelikte Kansızlık Nedir?
Kan değerleri kanımızda bulunan maddelerin oranları farklı birimlerle bize gösterir. Bu değerlerin anlamlı olabilmesi için onları kıyaslayabilecek referans değerlere ihtiyaç duyarız. Bu değerler bazen cinsiyete göre farklılık gösterebilir, fakat özetle sağlıklı bir yaşam sürebilmemiz için kanımızdaki maddelerin bulunması gereken miktarı belirler. Bu değerler arasında kanda oksijen transferinde görevli olan hemoglobinin yetişkin kadınlarda bulunması gereken aralık desilitrede 12,5 – 15,5 gramdır. Alt değer gebe kadınlarda bebeğin kanıyla beraber kan hacminin artmasıyla 11’e düşmüştür. Gebelikte eğer hemoglobin miktarı 11 gr/dL’nin altına düşerse bu durum kansızlık olarak adlandırılır. Bir diğer adı da anemidir.
Gebelikte Kansızlığa Ne Sebep Olur?
Gebelikte kansızlığa sebep olabilecek birçok neden vardır. Bunlardan en sık karşılaşılanlarını size açıklayacağız. Öncelikle demir eksikliği en sık karşılaşılan anemi sebebidir. Bunun sebebi vücuda alınan minerallerin bebekle paylaşılır konuma gelmesi ve demir ihtiyacının artmasıdır. Folik asit ve B12 eksikliği de kansızlığa sebep olabilen başka etmenlerdir. Kısacası diyetinizdeki bazı eksiklikler bu duruma sebep olabilir. Ayrıca gebelikte hayati önem taşıyan folik asit takviyenizi düzgün bir şekilde almamanız da kansızlığa sebebiyet verebilir. Kansızlığın altında yatan bazı hastalıklar da olabilir. Örneğin, tiroid hormonlarınız düşükse yani hipotiroidiniz varsa bu durum da kansızlığa yol açabilir. Çeşitli karaciğer ve böbrek hastalıkları da aneminin öncüsü olabilir.
Gebelikte Kansızlık Önlenebilir Mi?
Gebelikte kansızlığın oluşmayacağını garantileyen bir yöntem yokken kansızlık oluşma olasılığını oldukça düşüren birkaç öneride bulunabiliriz. Öncelikle gebelikte ihtiyaç duyduğunuz demir, normal zamandaki demir ihtiyacınızın tam iki katıdır. Bu durumda düzgün bir diyet düzenlemesi ve demir takviyesi anemiyi oluşmadan bitirebilir. Folik asit ihtiyacınız da artar ve folik asit takviyesine her gebelikte ihtiyaç vardır. Bu takviyeye gebelik başlamadan önce başlanmalıdır. Her hastalıkta olduğu gibi sigara bebeğinize birçok zarar verdiği gibi anemiyi de tetikler. Sigaranın bırakılması gebelikte hayati önem taşır. Çay tüketimini azaltmanız da oldukça önemlidir. C vitamini alımının artırılması önemlidir çünkü c vitamini bağırsaklardan demir emilimini artırır.
Gebelikte Kansızlık Belirtileri Nelerdir?
Kansızlık, hiç belirti göstermeden ilerleyebilmesine karşın sizin şüphelenmenizi sağlayabilecek bazı belirtilere de sahiptir. Kendinizi normalden çok daha fazla yorgun, halsiz hissediyorsanız, uyku ihtiyacınız arttıysa ve günlük işlerinizi yapabilecek enerjiniz dahi kalmadıysa bu kanınızdaki moleküllerle ilgili olabilir ve kansızlıktan şüphelenebilirsiniz. Yorgunluk ve halsizlik hali her zaman kansızlık kaynaklı olmayabilir. Baş ağrısı ve baş dönmesi görülebilecek başka belirtilerdendir. Aynı zamanda kansızlık şikayetinde tırnaklarınızda güçsüzlük fark edebilirsiniz. Tırnaklarınız mineral eksikliğinden kaynaklı olarak incelir ve çabuk kırılır hale gelebilir. Saçlarınız da ayrıca tırnaklarınız gibi güçsüzleşir ve dökülmeler görülebilir. Bunların yanı sıra kansızlık şikayetiyle beraber cilt solgunluğu da gelebilir. Gözlerinizin pınarındaki pembeliklerin renginin beyazladığını fark edebilirsiniz.
Gebelikte Kansızlık Tanısı Nasıl Konur?
Gebelikte rutin kontroller oldukça önemlidir. Bu kontroller sırasında bazen kan vermeniz gerekebilir. Kan değerlerinizi inceleyerek doktor kansızlık tanınızı kesin olarak koyabilir. Kansız olup olmadığınız kanısına varırken doktorunuz kanınızdaki Hemoglobin miktarının gebe kadınlar için belirlenen normal değer aralığında olup olmadığını inceler ve tanınızı koyar.
Gebelikte Kansızlık Tedavisi
Kansızlık tedavisi, kansızlığın kaynaklandığı sebeplere göre farklılık gösterebilir. Daha önce de bahsettiğimiz gibi kansızlığın demir eksikliği, B12 eksikliği vs. gibi birçok sebebi olabilir. Kansızlık tedavisinde öncelik bu sebebin çeşitli kan testleriyle tespit edilmesidir. Örneğin, anemi demir eksikliği kaynaklı ise öncelikle demir eksikliğinin sebebi araştırılmalı. Emilim bozukluğu, kan kaybı vs. neden tespit edilip tedavi edilirken bir yandan da demir takviyesi oral yolla hap olarak veya enjeksiyon şeklinde verilebilir. B12 vitamini eksikliğinde de aynı şekilde takviye ve beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesi tedavi için yeterli olacaktır.
Tedavi iki ay içinde kan değerlerinde etkisini gösterecektir ancak vücuttaki bütün depoları doldurmak amacıyla en az altı ay tedaviye devam edilmesi önerilmektedir. Kansızlık tedavisi altı ay ila bir yıl arasında sürebilmektedir. Bu durumların yanı sıra tedavinizin düzenlenmesini kesinlikle hekiminizin kontrolüne bırakmalısınız.
Kansızlık Önleyici Besinler Nelerdir?
Kırmızı et, kansızlıktan korunmak için tüketmeniz gereken besinlerin başında gelmektedir. Özellikle ciğer etlerinin kansızlığa karşı önlem almak için yenilmesi önemlidir. Beyaz et tüketimi de kansızlığı önleyebilir. Tavuk ve balık yemeyi ihmal etmemelisiniz. Ayrıca, C vitamini içeren meyvelerin tüketimini artırmalısınız örneğin mevsiminde portakal ve mandalina bolca yiyebilirsiniz. Sebzeler içinse yeşil yapraklıları tercih edebilirsiniz. Bunların hepsinden önemlisi ise hepsini dengeli tüketmektir. Bu önerilerle olası bir kansızlık durumunu önlemeye hazırsınız.
Annelik Yolunda ekibi olarak, kendinize ve bebeğinize dikkat etmenizi temenni eder, mutlu günler dileriz! 😊
Kaynaklar:
- https://www.webmd.com/baby/guide/anemia-in-pregnancy#:~:text=It’s%20normal%20to%20have%20mild,serious%20complications%20like%20preterm%20delivery.
- https://www.cedars-sinai.org/health-library/diseases-and-conditions/a/anemia-in-pregnancy.html
- https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/pregnancy-week-by-week/in-depth/anemia-during-pregnancy/art-20114455
Görsel Kaynak: https://www.pexels.com/tr-tr/fotograf/yatakta-oturan-ve-kitap-okuma-hamile-kadin-69097/
