Gereksiz vitamin ve gıda takviyesi kullanımı, sağlıklı yaşam, hastalıklardan korunma veya enerji kazanmak gibi gerekçelerle günümüzde giderek artmaktadır. Kişinin yeterli ve dengeli beslenmesi durumunda vücudunda vitamin eksikliği olmayacağını söyleyen uzmanlar, vitaminler gıda takviyeleri ilgili önemli bilgiler verdiler. Meyve ve sebzeler açısından zengin olan ülkemizde normal miktarlarda bu ürünleri tüketen sağlıklı bireylerin gıdalarına ek olarak vitamin almalarına ihtiyaç yoktur. Ancak kişinin vitamin eksikliği varsa isteğine bağlı olarak değil doktor kontrolünde ek vitaminleri alması gerekir.
Gereksiz vitamin ve gıda takviyesi kullanımı DNA hasarına neden olabilir:
C ve E vitaminlerinin en önemli özellikleri, antioksidan olmaları ve vücudumuzu serbest radikallere/oksidasyona karşı korumalarıdır. Çok fazla alındığı zaman bu antioksidanlar kendileri oksidasyona yol açar, radikal üretir ve vücutta radikal üretildiği zaman hücre hasarı yapabilir, DNA hasarı yapabilir, hücrelerin ölümüne yol açabilir. Bu nedenle vücudun ihtiyaç duyduğu kadar vitamin takviyesi almak gerekmektedir.
Masaya oturduğunuz zaman tabağınızı dörde bölün, çeyrek bölümü sebze-meyve, çeyreği protein, yanında bir süt ürünü ve yanında tahıl bulunduğu zaman, ihtiyacınız olan minerali elementi karşılamış olursunuz.
D vitamini ve B vitaminleri kanda ölçülebilirken, diğer vitaminler ölçülememektedir. Örneğin, C vitamini kanda ölçülemiyor. 500 miligram C vitamini aldığımız zaman bu vücutta emiliyor ama 1000 miligram aldığımız zaman emilemez. Fazla vitamin aldığımız zaman, özellikle fazla C vitamininin, böbrek taşı yapma ihtimali çok kuvvetlidir. Uzmanlar kişilerin takviye veya vitamin almak yerine bu besin maddelerini doğal gıdalardan almasını önermektedir.
Nasıl makine çalışabilmek için bir yakıta ihtiyaç duyarsa, insan vücudu da çalışabilmek için vitaminler denilen organik bileşiklere ihtiyaç duyar. Yediğimiz birçok besinde bulunan vitaminler, metabolizmamızın sağlık bir biçimde çalışabilmesi için destek olur.
Vücudumuza faydası saymakla bitmeyen vitaminler, birçok hastalığın tedavisinde de altın bir anahtar görevi üstlenir. Ancak modern tıbbın kurucularından biri kabul edilen Paracelsus’un meşhur sözünde de denildiği gibi ‘zehir ile ilacı ayıran dozdur.’ Her şeyin fazlası zararlı olduğu gibi vitaminlerin de fazlası zararlıdır. Bu nedenle bir makine olarak kabul edebileceğimiz vücudumuzun da kapasitesini aşmayalım, gereksiz müdahalelerde bulunmayalım.
D vitamini nedir? Faydaları nelerdir?
D vitamini, cildinizde güneş ışığına tepki olarak üretildiği için bazen “güneş ışığı vitamini” olarak da adlandırılır. D-1, D-2 ve D-3 vitaminlerini içeren bir bileşik ailesinde yağda çözünen bir vitamindir. Vücudunuzda inaktif durumda var olan D vitamini güneş ışığına maruz kaldığınızda aktifleşir ve vücut tarafından kullanılabilir. Yeterince bu vitamini almak için bazı yiyecekler ve takviyeler de tüketebilirsiniz.
D vitamininin birkaç önemli işlevi vardır. En önemlilerinden biri, kalsiyum ve fosfor emilimini düzenlemek ve normal bağışıklık sistemi işlevini kolaylaştırmaktır. Yeterince D vitamini almak, bir yandan kemiklerin ve dişlerin normal büyümesi ve gelişmesinin sağlarken diğer yandan, belirli hastalıklara karşı gelişmiş direnç sağlar.
Vücudunuz yeterince D vitamini almazsa, yumuşak kemikler (osteomalazi) veya kırılgan kemikler (osteoporoz) gibi kemik anormallikleri geliştirme riski vardır.
D vitamininin faydaları:
- Öncelikle, D vitamini hastalıklarla savaşır
- D vitamininin, kalp krizi geliştirme şansınızı azaltma, grip hastalığına yakalanma olasılığınızı azaltmaya ve son şuanda içinde bulunduğumuz korona pandemisinde de D vitaminin alımının önemli olduğu belirtilmiştir.
- D vitamini depresyonu azaltır
- Araştırmalar, D vitamininin ruh halinin düzenlenmesinde ve depresyonun önlenmesinde önemli bir rol oynayabileceğini göstermiştir. Bilim insanları, D vitamini takviyesi alan depresyonlu kişilerin semptomlarında bir iyileşme fark ettiklerini göstermişlerdir.
- Fibromiyaljili insanlarla ilgili başka bir çalışmada, araştırmacılar, D vitamini eksikliğinin anksiyete ve depresyon yaşayanlarda daha yaygın olduğunu göstermişlerdir.
- Kilo vermeyi hızlandırır.
- Kilo vermeye veya kalp hastalığını önlemeye çalışıyorsanız, diyetinize D vitamini takviyesi eklemeyi düşünün. Eczanelerde çok çeşitli D vitamini takviyeleri bulabilirsiniz.
Bir çalışmada, günlük kalsiyum ve D vitamini takviyesi alan kişiler, plasebo takviyesi alan deneklerden daha fazla kilo verdiği bulunmuştur. Bilim insanları, ekstra kalsiyum ve iştahı bastırıcı bir etkisi olduğunu söylediler. Başka bir çalışmada, günlük vitamin takviyesi alan aşırı kilolu kişiler, kalp hastalığı risk belirteçlerini geliştirmişlerdir.
D vitamini kaynakları nelerdir?
Yeterli güneş ışığı almak, vücudun yeterli D vitamini üretmesine yardımcı olmanın en iyi yoludur.
D vitamini için bol miktarda besin kaynağı şunları içerir: somon, uskumru ve ton balığı gibi yağlı balıklar, yumurta sarısı, peynir, sığır eti, karaciğer, mantar türleri, süt, takviyeli tahıllar ve meyve suları.
Sağlıklı günler dileriz 😊
