Hamilelik, bir kadının hayatındaki en mutlu zamanlardan biri olarak kabul edilir, ancak çoğu kadın hamilelik sırasında korku, endişe, stres, üzüntü ve hatta hamilelikte depresyon yaşar. Çeşitli araştırmalara göre hamile kadınların %14-23’ünde depresyon belirtileri görülmektedir. Hamilelik sırasında depresyon, kadınların dörtte birinde yaşamları boyunca ortaya çıkan bir duygu-durum bozukluğudur.
Bunun hamilelik sırasında olması şaşırtıcı değildir. Bununla birlikte, hamilelik sırasında depresyon genellikle hormonal bir dengesizlik olarak kabul edildiğinden, genellikle teşhis edilmez. Bu hem bebek hem de anne için tehlikelidir. Depresyon gebelikte saptanıp tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır ve destekleyici tedavi devam etmelidir.
Hamilelikte Depresyon
Hamilelikte depresyon (doğum öncesi depresyon) depresyona benzer klinik bir hastalıktır. Duygu-durum bozuklukları beyin kimyasını değiştiren hastalıklardır. Hamilelik sırasındaki hormonal değişiklikler beyinde depresyon ve anksiyete (kaygı) ile ilgili kimyasallarda değişikliklere neden olabilir. Bu değişiklikler ilerleyerek gebelikte depresyona neden olur.
Hamilelikte depresyon belirtileri neler?
Gebelikte depresyon olan kadınlarda aşağıdaki bulgular 2 hafta veya daha uzun süreli oluyordur:
- Sürekli üzüntü hali
- Konsantrasyonda zorluk
- Çok az veya çok fazla uyuma
- Daha önceden hoşlandığı aktivitelere ilgisini kaybetme
- İntihar ve ölüm düşüncesi, üzüntü
- Anksiyete
- Değersiz ve suçlu hissetme
- Yeme alışkanlıklarında değişiklik
Hamilelikte depresyonu neler tetikler?
- İlişkideki problemler
- Aile ve kişisel daha önceki depresyon olması
- Kısırlık tedavisi
- Daha önceki gebelik kayıpları
- Stres
- Gebelikteki komplikasyonlar
- Travma ve taciz öyküsü
Hamilelikte depresyon bebeğe zarar verir mi?
Tedavi edilmeyen depresyon hem anneler hem de bebekler için tehlikelidir. Depresyon tedavi edilmezse yetersiz beslenmeye, yetersiz sıvı alımına, alkol tüketimine, sigara içmeye ve intihar girişimlerine neden olabilir. Bu nedenle erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve gelişimsel sorunlar gözlemlenebilir. Depresyonda olan hamile bir kadın kendini korumak istemez. Depresyonlu gebelerin bebekleri doğumdan sonra daha huzursuzdur.
Hamilelikte depresyonun tedavisi
Tedavi seçenekleri:
- Destek grupları
- Kişisel psikoterapi
- İlaç tedavisi
Hamilelikte depresyonun ilaçla tedavisi güvenli mi?
Hamilelik sırasında kullanılan antidepresanların güvenliği ve uzun vadeli etkileri konusunda şüpheler vardır. Depresyon tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar fiziksel hastalık, kalp sorunları, pulmoner hipertansiyon ve düşük doğum ağırlığı gibi sorunlara neden olabilir. Hafif ve orta şiddette depresyon için ilaç yerine grup terapisi ve psikoterapi kullanılabilir.
Şiddetli depresyon durumunda tedaviye ilaçlar eklenmelidir. Kullanılan tüm ilaçlar plasentadan geçecektir. Majör depresyon (şiddetli depresyon) tedavisinde risk fayda durumuna göre ilaç tedavisi yapılmalıdır. Kullanılan ilaçların çoğu bebek için çok az sorun oluşturabilecek ilaçlardır.
Hamilelikte depresyonun tedavi etmenin doğal yolları var mı?
Birçok kadın gebelikte ilaç kullanmak yerine depresyon tedavisi için başka yollar denemekte. Hafif ve orta depresyonda grup tedavisi, psikoterapi uygulanabilir.
Bunlara ek olarak bazı doğal yollar destekleyici olarak kullanılabilir:
- Egzersiz: Seretonin seviyesi artar, kortizol seviyesi düşer
- İstirahat: Yeteri kadar uyumak stresi azaltır ve vücudun kendini düzenlemesine yardımcı olur. Aynı saatlerde uyunmalı ve aynı saatlerde işe gidilmeli.
- Beslenme: Birçok besin ruhsal değişikliklere neden olabilir. Kafein, şeker, karbonhidrat ve proteinden düşük diyet zihinsel ve fiziksel iyileşmeye yol açar. Kendinizi daha iyi hissettirecek yiyecekler yenilmeli.
- Akapunktur: Depresyonda yeni kullanılmaya başlanan bir yöntem
- Omega-3 Yağ asitleri: Depresyon bulgularında azalmaya neden olmakta. Omega-3 alınırken cıva kapsamayan olanından emin olunmalı.
- Bitkisel Vitaminler: Magnezyum, 5-HTP, Vitamin B6 ve SAM-e içeren bitkisel vitaminler serotonin seviyesini yükselterek etkili olmakta.
Depresyonunuzu asla kendi başınıza yenmeye çalışmayın. Mutlaka destek almanız gerekir. Bebeğinizin de tedavi olmanıza ihtiyacı olduğunu unutmayın.
Hamilelikte duygusal değişiklikler (mood swing)
Gebeyseniz yada gebe olan birisiyle yakından ilgileniyorsanız duygusal değişiklikleri fark etmişsinizdir. Gebe olmaktan heyecanlanmış olabilirsiniz ve aynı zamanda strese de girebilirsiniz. Sürekli endişeleriniz olabilir.
İyi bir anne olabilecek miyim? Bebeğim sağlıklı olacak mı? Bebeğin ihtiyaçlarını karşılamaya param yetecek mi? Bebek için doğru şeyleri yapabilecek miyim? Bunun gibi sorular sürekli kafamızı meşgul edecektir.
Hamilelikte duygusal değişikliklerin sebebi nedir?
Gebelikteki duygusal değişiklikler stres, yorgunluk, vücut metabolizmasındaki değişiklikler ve östrojen ve progesteron hormonlarının artışı nedeniyle olmakta. Hormon seviyesindeki değişiklik beyinde hücreler arası iletimden sorumlu nörotransmiterleri etkilemekte ve bunun sonucunda beyinde kimyasal değişiklikler olmaktadır.
Duygusal değişiklikler en fazla ilk trimesterde 6-10. haftalarda ve 3. trimesterde doğuma hazırlanırken olmaktadır.
Duygusal değişikliklerle ilgili ne yapılabilir?
Gebelikte yalnız olmadığınızı bilmeniz önemlidir. Olanların normal olması gereken değişiklikler olduğunu bilmelisiniz.
Stres seviyenizi düşürmek bu döneme daha çabuk uyum sağlamanıza yardımcı olacaktır.
Bunun için:
- Daha fazla uyumalı
- Gün içinde istirahat edebilecek vakit yaratmalı
- Düzenli spor yapmalı
- İyi yemek yemeli
- Gün içinde şekerleme yapılmalı
- Yürüyüş yapılmalı
- Arkadaşlarla sinema yada benzer sosyal faaliyetler yapılmalı
- Yoga yapılabilir
Duygusal değişiklikler 2 haftadan fazla sürerse ve daha kötü hissedilirse doktorunuza başvurmalısınız. Depresyon bu dönemdeki en sık rastlanılan problem olduğu unutulmamalı.
Sağlıklı günler dileriz 😊
