Kadınların hayatlarında gebelik kadar mucizevi, mühim, savunmasız, anlaşılamaz olan çok az zaman vardır. Vücudunuzun içinde değerli bir canlı taşımanın sorumluluğunu almak tamamen yaşam değiştiricidir. Hamilelik 9 ay 10 gün boyunca sürecek ve annelikle sonuçlanacak maceralı bir yolculuktur. Bu muhteşem yolculukta en çok tartışılan, konuşulan ve akılda sorular bırakan konulardan biri ise kilo alımıdır. Hamilelikte kilo almamak için neler yapmalısınız?

Hamilelikte kilo alımı nedir?
Öncelikle fazla kilo nedir? Kılavuzlara göre hamilelikte alınabilecek kilo kişilerin vücut kitle indekslerine göre belirlenmelidir. İlk olarak vücut kitle indeksinizi belirlemeniz gerekir. Vücut kitle indeksi kişinin vücut ağırlığının boyunun karesine bölünmesi ile hesaplanır (VKİ=kg/m2).
VKİ | Önerilen Kilo Alımı (kg) |
Zayıf <18,5 | 13-18 |
Normal 18,5-24,9 | 11-16 |
Fazla kilolu 25-29,9 | 7-11 |
Obezite >30 | 5-9 |
Bu belirlenen kiloların üzerindeki kilo alımları fazla kilo alımı olarak adlandırılmaktadır. Toplamda değil de haftalık olarak değerlendirildiğinde, ilk 12 hafta için ortalama alınabilecek kilo haftada 500 gram ile 2 kg arasında olmalıdır. Sonraki haftalar için ortalama alınabilecek haftalık kilo anne adayının mevcut kilo durumuna göre 200 ile 500 gram arasındadır.
Ancak önemle üzerine basarak belirtilmelidir ki düşük doğum riskini arttırdığı için gebelikte kilo verilmesi kesinlikle önerilmemektedir. Gebe kalmadan önceki dönemde fazla kilolu veya obez kategorisindeki anne adaylarına gebelik öncesi kilo vermeleri önerilmektedir. Normal bir kilo ile gebeliğe başlamak geerekir.
Fazla kilo alımının gebeliğe ve anneye zararları var mıdır?
Gebelikte kazanılan kilo annenin o anki ve gelecekteki sağlığını etkilemektedir. Günümüzde fazla kilolu veya obez anne adaylarında bir artış var. Obez annelerde düşük yapma, toplardamarlarda pıhtı oluşumu, yara yeri enfeksiyonları, anestezi komplikasyonları, ölü doğum, doğumsal anomali, uyku apnesi ve prematüre riskinin arttığı bilinmektedir. Dolayısıyla gebelikte beslenme ve kilo alımı oldukça önemli bir konudur.

Anne adaylarının gebelik öncesi VKİ’lerinden bağımsız olarak kendilerine uygun, ideal bir kilo artışı yakalamaları durumunda hem anne hem bebek için sonuçlar daha iyi olmaktadır. Anneler gebelikte fazla kilo aldığında çeşitli durumların sıklığı artmaktadır. Bunları sıralarsak: fazla kilolu bebek, pre-eklampsi (gebelik zehirlenmesi), yüksek tansiyon, uzamış doğum, sezaryen doğumda artış, doğumdan sonra kalan kilolarla ilgili sağlık problemleri, gebelik şekeri sayılabilir. Doğum sonrası emzirme ve süt gelmesi konularında da sorunlar yaşanabilir.
Hamilelikte alınan fazla kilonun bebeğin sağlığı üzerine etkileri nelerdir?
Maalesef gebelikte alınan fazla kilolar anneyi olduğu kadar bebeği de etkilemektedir. İri bebek doğurma riskinde 4 kat artış olmaktadır. Fazla kilo alan annelerin bebeklerinde çocuklukta ve erken erişkin dönemde VKİ’nde, kan basıncında artış ve anormal bir metabolik profil riski izlenmektedir. Çocukluk obezitesi riskini artmaktadır.
Hamilelikte sağlıklı kilo alınması için ipuçları nelerdir?
Her ne kadar iki kişilik yemeniz gerektiği söylenilse de gerçekte öyle değildir. Gebeliğin ilk 12 haftasında her zamanki kadar yiyebilirsiniz, ama besleyici gıdalar seçilmelidir. 12. gebelik haftasından sonra günlük olarak yaklaşık olarak 300 kalori fazladan almanız gerekmektedir. Bu kaloriye denk gelebilecek bir örnek verirsek tam tahıllı fıstık ezmeli bir sandviç ve bir adet muz denilebilir. Eğer fazla kilolu veya obez isek ekstra ihtiyacımız olan miktar bir dilim tam tahıllı ekmek veya 2 tane elmadır.
Gazlı, renkli, suni tatlandırıcılı içecekler yerine tercihimiz su olmalıdır. Tam yağlı süt yerine düşük yağlı süt tercih edilmelidir. Her gün en az 4 porsiyon sebze ve 2 porsiyon meyve yememiz gerekir, mümkünse mevsim ürünlerini seçmemiz iyi olacaktır. Örneğin sağlıklı bir sabah kahvaltısında süt ile beraber tam buğday ekmeği, yeşillikler, domates, peynir, yumurta ve mutlaka zeytin önerilebilir. Öğün aralarında atıştırmalık olarak düşük yağlı yoğurt, meyve, peynir, ev yapımı patlamış mısır, küçük bir tam tahıllı sandviç, fındık, badem, ceviz iyi bir seçenek olacaktır.

Basit karbonhidratlar ve işlenmiş gıdalar tüketilmemelidir; bu boş kaloriler fazla kilo sebebidir. Haftanın en az 5 günü orta yoğunlukta bir aktivite; örneğin: yürüyüş veya yüzme yapılması amaçlanmalıdır. 4 haftada bir kilonuzu ölçmeniz gereklidir, az veya fazla kilo almanız durumunda bunun sebepleri araştırılmalı, düzeltilmesi için gerekli adımlar atılmalıdır. İhtiyaç durumunda profesyonel destek de alınabilir. Ancak tüm bunların ardından kendinizi aşırı kısıtlanmış hissetmeyin, canınız o an sevdiğiniz bir yemekten çekiyorsa yiyin, çünkü muhtemelen vücudunuzun ihtiyacı vardır.
Sağlıklı günler dileriz 😊