Hamilelikte toksoplazmoz enfeksiyonu her ne kadar dikkat edilmeyen bir durum olsa da aslında son derecede hayati bir öneme sahiptir. Sağlıklı bir bağışıklık sistemine sahip olan kişiler toksoplazmoz enfeksiyonunda genel olarak hafif bir belirti gösterirler ya da hiç belirti yaşamazlar. Toksoplazmoz enfeksiyonu yaşayan pek çok kişi bu durumun farkında bile olmayabilir, fakat zayıf bir bağışıklık sistemine sahip olan bireyler, ciddi komplikasyon durumları yaşayabilirler. Kişinin yaşamış olduğu bu komplikasyon durumu belli başlı organlara zarar verebilir. Bu organlar:
- Gözler
- Akciğerler
- Beyin
- Kalp şeklinde sıralanabilir.
Toksoplazmoz Enfeksiyonu Nasıl Yayılır?
Kişiler toksoplazmoz enfeksiyonunu pek çok yerden ve farklı şekillerde kapabilir. Bunlar:
- Kontamine Yiyeceklerin Yenmesi: Toksoplazma enfeksiyonu, az pişmiş etlerde ya da parazitin olduğu toprak ya da kedi dışkısı gibi şeylere temas eden meyve, sebze ve yiyeceklerden kaynaklanabilir.
- Kontamine Olan Toprağın ya da Kedi Yavrularının Oositlerini Solumak: Toksoplazmoz enfeksiyonun gelişmesi, kedinin toksoplazmoz kistlerini yemesi ile başlar:
-
- Toksoplazmoz paraziti, kedinin bağırsaklarında zaman içerisinde çoğalır.
- Birkaç hafta içinde, sporülasyon süreci ile milyonlarca bulaşıcı kist etrafa yayılır.
- Sporülasyon sırasında, kistin duvarları sertleşir ve uyku moduna girer ve böylelikle kist bir yıl boyunca bulaşıcı olacağı bir aşamaya girer.
-
- Enfekte Olmuş Bir Kişiden Kapmak: Hamile bir kadında enfeksiyon durumu varsa hamilelikte toksoplazmoz paraziti plasentaya kadar gidebilir ve bebeği enfekte edebilir, fakat toksoplazmoz enfeksiyonu olan kişilerde enfeksiyon genel olarak bulaşıcı olmaz. Bu duruma küçük çocuklar ve doğumdan önce enfeksiyon riskini taşıyan bebekler de dahildir.
Hamilelikte toksoplazmoz enfeksiyonu oldukça tehlikeli ve kritik bir durumdur.
Toksoplazmoz Enfeksiyonu Ne Kadar Yaygındır?
Toksoplazmoz enfeksiyonun görülme sıklığı dünyanın her yerinde oldukça farklılık göstermektedir, fakat bu enfeksiyon en yaygın olarak Orta Amerika bölgelerinde ve Orta Afrika bölgelerinde görülmektedir. Genel itibari ile bölgelerde oluşan iklim ile de doğrudan ilişkilidir; örneğin nem, toksoplazmoz parazitinin ne kadar süre içerisinde enfeksiyona sebep olacağını etkilemektedir.
Yerel mutfakların da toksoplazmozun bulaşmasında etkisi bulunmaktadır. Etin çiğ olarak servis edilmesi ya da az pişirilmesi enfeksiyon oranını bir hayli yükseltmektedir. Daha önce dondurulmamış olan taze etin de aynı şekilde bu enfeksiyonu taşıma riski yüksektir.
Toksoplazmozun Belirtileri Nelerdir?
Toksoplazmoz enfeksiyonuna sahip olan kişiler belirti durumu yaşasalar bile bu belirtiler oldukça azdır. Toksoplazmoz enfeksiyonunda yaşanan en sık belirtiler aşağıdaki gibi listelenmiştir:
- Boyunda bulunan lenf düğümlerinin şişmesi
- Düşük ateş
- Yaşanan kas ağrıları
- Yorgunluk
- Yaşanan baş ağrıları
Bu belirtilere farklı durumlarda sebep olabilmektedir, bu sebepten ötürü yaşanılan herhangi bir belirti için endişe duyuluyorsa mutlaka uzman bir doktor ile görüşülmesi gerekmektedir.
Hamilelikte Toksoplazmozun Riskleri Nelerdir?
Hamilelik sırasında vücut içerisine alınan ve toksoplazmoz enfeksiyonunda bulunan parazit plasentayı ve bebeği etkileyebileceğinden ciddi olabilir.
Hamilelik Sırasında Toksoplazmoz Enfeksiyonu Yaşamanın Getirdiği Sonuçlar Nelerdir?
Hamilelik esnasında bazı bebekler, ultrason altında enfeksiyon izlerini gösterebilirler. Uzman doktor, bebek ile ilgili oluşan beyin ve karaciğer anormalliklerini fark edebilir. Toksoplazmoz kistleri, enfeksiyon ilerledikten ve geliştikten sonra bebeğin organlarında net bir şekilde bulunabilir, bu durum, bebeğin beynine ve gözlerine hamilelik öncesi ya da hamilelik sonrasında zarar verebilir. Aynı zamanda toksoplazmoz enfeksiyonu, görüş bozukluklarına, körlüğe, zihinsel veya fiziksel gelişim sorunlarına yol açabilir.
Hamilelik Esnasında Toksoplazmoz ve HIV
HIV, bağışıklık sistemini oldukça zayıflatmaktadır, bu durumun anlamı, HIV pozitif olan kişilerin diğer enfeksiyonlara yakalanma olasılığının oldukça yüksek olmasıdır. Hamile olan ve HIV pozitif olan kişilerin toksoplazmoza yakalanma riski çok daha yüksektir. Ayrıca, toksoplazmoz enfeksiyonundan dolayı ciddi sorunların ve problemlerin yaşanma riski de oldukça yüksektir.
Hamilelik Sırasında Toksoplazmozun Tedavisi Nasıldır?
Hamilelik sırasında toksoplazmoz enfeksiyonunu tedavi etmek için pek çok yöntem bulunmaktadır. Eğer hamile kişi toksoplazmoza yakalandığını fark ederse, bu durumun teşhis edilebilmesi için amniyotik sıvının test edilmesi gerekmektedir. Tedavi için alınan ilaçlar, bebeğin ölümünü ve ciddi nörolojik sorunları önleyebilir, fakat gözlerde oluşacak olan hasarı önleyip önleyemediği belirsizdir. Ayrıca tedavi için alınan bu ilaçların kendi yan etkileri de bulunmaktadır.
Toksoplazmoz Önlenebilir mi?
Toksoplazmzoz kapabilmek için kontamine etin ya da diğer yiyeceklerin yenmesi ya da mikroskobik toksoplazmoz kistlerinin veya sporlarının solunması gerekmektedir. Bu enfeksiyondan korunmak için yapılacak olan şeyler aşağıdaki gibi listelenmiştir:
- İyi ve pişmiş etler yenilmelidir.
- Çiğ olan sebze ve meyveler iyice yıkanmalıdır.
- Çiğ olan sebze, meyve ve et ile işlem yapıldıktan sonra eller iyice yıkanmalıdır.
- Toksoplazmanın yüksek olduğu bölgelere gitmekten kaçınılmalıdır.
- Kedi dışkılarından uzak durulmalıdır.
Toksoplazmozu önlemek için herhangi bir aşı ya da tedavi bulunmamaktadır. Eğer kişi hamile kalmayı planlıyorsa, Annelik Yolunda ekibi olarak yukarıda bahsettiğimiz önlemleri ve uyarıları dikkate almalıdır. Ayrıca hamile kalmadan önce risk faktörlerini konuşabilmek için uzman bir doktor ile de görüşülmelidir. Uzman doktor, kişinin daha önceden toksoplazmoz enfeksiyonu geçirip geçirmediğini anlayabilmek için kan testi yapabilir. Eğer kişi daha önceden bu enfeksiyonu geçirdiyse, bu enfeksiyona karşı antikor üretmiş olduğundan dolayı bağışıklığı var demektir. Kan tahlilleri daha önce kişinin enfeksiyon geçirmediğini gösterirse önlem alabilmek için oldukça dikkatli olmalı ve hamilelik süreci boyunca test yaptırmaya devam etmelidir.
Bütün süreç boyunca kendinize ve bebeğinize sağlık ve mutluluk dileklerimiz ile 🙂
