Küf, nemli, karanlık alanlarda yetişen bir mantardır. İyi havalandırılmayan evlerde ve diğer binalarda yaygın bir sorundur. Küf mantarı sağlık sorunlarına neden olur ve alerjileri tahriş eder. Ancak net bir şekilde sizi hasta edeceğini bilemezsiniz. Bununla birlikte, hastalığa neden olan bazı küf türleri vardır. Küfün neden olduğu en yaygın hastalık alerjik rinittir. Rinit ayrıca saman nezlesi olarak da bilinir.
Küf Nerelerde Oluşur?
Küf bir mantardır. Nem mevcut olduğunda hemen hemen her madde üzerinde büyür. Tahta, kâğıt, halı ve yiyecekler bu maddelerden en yaygınlarıdır. Ek olarak farklı maddeler üzerinde de büyüyebilen bir mantar türüdür.
Küf, bazı kişilerde alerjik reaksiyonlar ve solunum yolu hastalığı gibi sağlık sorunlarına neden olur. Özellikle solunum sorunu çeken kişilerin küften uzak durması gerekir.
Küf, evinizin nemli alanlarında da oluşur. En yaygın türleri Cladosporium, Penicillium ve Alternaria’dır. Bu küfler astım ve alerji gibi solunum problemlerine neden olur. Bu nedenle nemli ve ıslak herhangi bir malzeme bırakmamalısınız. Yada malzemeleriniz iyice yıkamalısınız.
Küf Mantarı Potansiyel Toksik Maddeler Üretebilir
Küf mantarı evlerde, okullarda ve işyerlerinde dikkat edilmediği taktirde bir sorun teşkil eder. Küf genellikle;
- Alerjenler (alerjik reaksiyonlara neden olabilen maddeler),
- Tahriş edici maddeler ve
- Potansiyel olarak toksik maddeler (mikotoksinler) üretir.
Alerjik reaksiyonlar;
- Saman nezlesi tipi semptomları veya
- Hapşırma,
- Burun akıntısı,
- Kırmızı gözler ve
- Deri döküntüsü gibi astımlı tepkileri içerir.
Tahriş edici semptomlar, göz tahrişini veya küf sporlarının akciğerlere solunmasından boğazda yanma hissini içerir.
Toksik etkiler hafif ila şiddetli arasında değişebilir. Toksik küf maruziyetinin belirtileri;
- Ateş,
- Titreme,
- Baş ağrısı,
- Kas ve eklem ağrıları,
- Baş dönmesi,
- Nefes darlığı ve içerir.
Zayıflamış bağışıklık sistemi veya kronik akciğer hastalığı olan kişiler ekstra dikkat etmeliler. Çünkü bu insanlar küf maruziyetinde kalırlarsa ciddi sağlık sorunları ile karşılaşırlar. Bu da mevcut olan hastalıklarını daha da zor bir duruma sürükler.
Küf Mantarının Sporlarının Zararları
Küf sporları da özellikle hassas kişilerde ciddi alerjik reaksiyonlara sebep olur. Alerjik tepkiler, hapşırma, burun akıntısı, kırmızı gözler gibi saman nezlesi tipi semptomları içerir.
Küfe maruz kalmanın neden olduğu diğer hastalıklar.
Zayıflamış bağışıklık sistemi veya astım veya kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olanlar mantardan uzak durmalıdır. Bu mantarın sporuna maruz kalan bu kişiler ciddi tehlike altında olabilir. Solunum rahatsızlıkları olanlar, küfleri ve küf sporlarını solumaktan daha ciddi sağlık etkileri yaşarlar. Bazı kişilerin hâlihazırda küf sporlarına alerjisi vardır. Bunun için bu kişilerin daha da dikkatli olması gerekir. Aksi taktirde belirtilen semptomları yaşarlar ve durumları daha da kötüye gider.
Nemli Ortamlarda Küf Mantarı Hızlı Oluşur
Nemli ve küflü ortamlara maruz kalmak, çeşitli sağlık etkilerine neden olur. Bu her zaman geçerli bir kural değildir. Hastalık oluşması kişinin bağışıklık sistemi ile veya hassaslığı ile de ilgilidir. Eğer zaten bir hastalığınız var ise bu mantar sizin durumunuzu ilerletebilir. Küflere karşı hassas olan kişlerde;
- Burun tıkanıklığı,
- Hırıltılı solunum ve
- Kırmızı veya kaşıntılı gözler veya cilt gibi semptomları görülebilir.
Küf mantarı ayrıca küf alerjisi olan bazı kişilerde akciğer sorunlarına neden olur. Bu kişiler, ev dışında (iş yeri gibi) veya evlerinin içinde (örneğin Cladosporium) bulunan belirli küflere maruz kalmamalılar. Aksi taktirde nefes almada zorluk ve göğüste sıkışma gibi astıma benzer semptomlar gösterirler. Küfler ayrıca halihazırda astımı olan kişilerde;
- Astım krizlerini tetikleyebilir.
- Mevcut solunum problemlerini daha da kötüleştirir.
- Sinüzite neden olur; tahriş edici cilt döküntüleri oluşur.
- Saman nezlesi gibi önceden var olan alerjileri kötüleştirir.
Bazı küf türleri, onları akciğerlerine soluyan insanlarda sağlık sorunlarına neden olabilecek toksinler üretir.
Küf Mantarı ile İlgili Genel Görüş
Küf mantarı, nemli veya ıslak yüzeylerde büyüyen bir mantardır. Küf, çeşitli sağlık sorunlarına neden olur. Evinizdeki küf konusunda endişeleriniz varsa, olası sorunları belirlemenize yardımcı olabilecek bir profesyonelle iletişime geçin.
Bilinmesi gerekir ki oluşan her küf zehirli değildir. Ya da toksin etki yaratmazlar. Günümüzde küf mantarının araştırmalarda kullanıldığı yerler vardır. Hatta bazı yörelerde belirli küflerin tüketildiği bile görülmektedir. Bu yüzden tamamen zararlı olarak görmek haksızlık olur. Hangi küf türünün yararlı veya hangisinin zararlı olduğunu bakışınızlar anlayamazsınız. Nitekim tatmanız dokunmanız da kesinlikle çok tehlikelidir. Eğer bu alanda ilgiliyseniz daha geniş çaplı bir araştırma yapın. Bu sayede hangi yemeklerde veya tüketimi konusunda nerelerde kullanılıyor daha geniş bilgi sahibi olabilirsiniz.
Kaynaklar
https://www.cdc.gov/niosh/topics/indoorenv/whatismold.html
https://www.cdc.gov/mold/faqs.htm
https://www.epa.gov/mold/mold-and-health
