Geçtiğimiz günlerde nardaki tarım ilacı kalıntısı yüzünden bir çocuğun yaşamını yitirdiğinin haberini aldık. Öncelikle tarım ilaçlarına pestisit de denilmektedir. Canlılar pestisite karşı bağışıklık kazanırlar. Örneğin bir hamam böceğini uzaklaştırmak için 1 doz pestisit kullandınız. Aynı tür böceği uzaklaştırmak için bir süre sonra 3 doza ihtiyacınız olacak. Durum böyle olunca çiftçiler sıklıkla tarım ilacı kullanmak durumunda kalıyorlar. Peki, meyve ve sebzelerdeki tarım ilacı kalıntılarından nasıl kurtulabilirsiniz?
Meyve ve sebzelerdeki tarım ilacı kalıntılarından nasıl kurtulabilirsiniz?
Pestisitlerin temel amacı ürünlerin yani meyve ve sebzelerin başka organizmalar tarafından zarar görmesini engelleyerek kalite özelliklerini korumak ve hasat miktarının azalmasını önlemektir. Çünkü, hiç birimiz zorunda kalmadıkça ucu yenmiş elmayı tercih etmeyiz. Kullanımlarının gereksinim olup olmadığı tartışılır.
Madalyonun öteki yüzüne baktığımızda alınan doza, alınma şekline ve süreye bağlı olarak farklı etkiler görülmektetir. Diyeceksiniz sadece elmayı yiyoruz başka ne şekilde karşımıza çıkacak? Bu da pestisitin parçalanarak havaya, suya, toprağa karışması anlamına gelir.
Her çeşidi farklı bir etki gösteriyor. Pestisit kalıntısı birazdan tabloda da vereceğim en fazla kansere yol açar. sinir ve solunum sistemini felce uğratıyor. Sperm sayısında azalmaya, erken veya geç doğuma neden olur. Doğacak çocuklarda otizm, hiperaktivite ve geç öğrenmeye yol açabilir. Hatta yapılan araştırmaya göre obezite ve diyabet üzerinde de etkisi bulunmaktatır. Tehlikeleri artık biliyoruz. Peki, nasıl uzaklaştırabiliriz? Kalıntıları azaltmak için tüketicilerin uygulayabileceği yöntemler sınırlıdır.
1) İlki hepimizin de bildiği üzere yıkamak.
Yapılan bir araştırmaya göre su ile yıkamak bamya, patlıcan gibi sebzelerde %50-74 arasında pestisitlerin azaldığı gözlemlenmiştir. Asidik çözeltilerde yani sirkeli veya limonlu suda 10 dakika bekletme %80’e kadar kalıntıları yok ederken, tuzlu sularda da %28-93 arasında bir aralık bulunmakta. Tuz miktarı arttıkça tarım ilaçlarından temizlenme oranı artmaktadır. En az etki ise sabunlu su ile yıkamalarda görülmekte. Sadece %50-60 arasında azalma gözlemlenebilir.
2) İkinci yöntem de birçoğumuzun yaptığı, kaynatmak veya pişirmek.
Aynı sebzelerde %55-92 arasında bir azalma görülmektetir. Yani kaynatmak, yıkamaktan daha etkilidir.
3) Diğer bir yöntem ise dondurmak.
Domates üzerine yapılan bir çalışmada-18 derecede altı günde %5-26 on iki günde %10-31 arası pestisit kalıntılarının azaldığı gözlemlenmiş. Uzun vadede az da olsa etkili bir yöntemdir.
4) En etkili yöntem ise kabukları soymak.
Muz, ananas gibi kalın kabuklu meyvelerde pestisit kalıntılarının tamamını yok edilmektetir. Zararlarını bir yana bırakacak olursak kızartmada sebzeler için %49-53 arası azaldığı sonucu elde edilmiştir. Küçük ve vaktinizi çok almayacak yöntemler ile sağlığınızı korumanız mümkün.
Mevsimine göre tüketilmesi gereken meyveler nelerdir?
Her şeyi mevsiminde yemenin tadı bir başkadır. Mevsiminde yetişen sebze ve meyveler hem daha lezzetli hem daha sağlıklıdır. Bu yazımızda sizler için mevsimine göre tüketilmesi gereken meyveler hakkında bilgi vereceğiz. Mevsiminde tüketilen meyveler doğal olarak yetiştirildiği ve doğal olarak olgunlaştıkları için vitamin ve mineral değerleri daha yüksektir.
Mevsiminde yapılan yemekler ve tatlılar da bu nedenle her zaman daha lezzetlidir. Kışın yapılan çilekli pasta ile yazın yapılan arasında lezzet açısından büyük farklılık deneyimlenir. Örneğin kışın çilek serada yetişir iri olmasına rağmen içi beyaz ve lezzetsizdir. Yazın ise küçük olmasına rağmen içi kırmızı ve tatlıdır. Yazın toplanıp dondurucuya atılan ürünlerden dahi aynı lezzeti alamayız. Meyveler dondurucudaki süre boyunca su ve nem kaybı yaşar.
İşte mevsimine göre tüketilmesi gereken meyveler:
1. Ocak
Elma, muz, portakal, mandalina, ayva, nar, greyfurt, kestane
2. Şubat
Elma, muz, portakal, mandalina, ayva, nar, greyfurt, kestane
3. Mart
Muz, elma, limon, mandalina
4. Nisan
Limon, çağla
5. Mayıs
Yeşil erik, çilek, dut
6. Haziran
Yeşil erik, çilek, kiraz, kayısı, şeftali, dut, vişne, mürdüm eriği.
7. Temmuz
Kiraz, vişne, şeftali, karpuz, kavun, sarı erik, karpuz, ahududu, kayısı, mürdüm eriği
8. Ağustos
Vişne, şeftali, karpuz, kavun, mısır, mürdüm eriği, dut, böğürtlen, incir, kırmızı erik.
9. Eylül
Şeftali, karpuz, kavun, üzüm, mürdüm eriği, incir, kızılcık.
10. Ekim
Nar, üzüm, incir, kızılcık, armut
11. Kasım
Portakal, ayva, nar, greyfurt, armut, Trabzon hurması, muz, kivi, mandalina, kestane
12. Aralık
Elma, portakal, mandalina, ayva, nar, greyfurt, muz, Trabzon hurması, kivi, kestane.
Sağlıklı günler dileriz 😊
