D-sorbitol, 50-70-4, E420 ve D-glucitol olarak da adlandırılan sorbitol, bir tür karbonhidrattır. Polioller adı verilen şeker alkolleri kategorisine girer.
Bu bileşik suda çözünür ve elma, kayısı, hurma, çilek, şeftali, erik ve incir gibi bazı meyvelerde doğal olarak bulunur. Aynı zamanda, paketlenmiş yiyecekler, içecekler ve ilaçlarda kullanılmak üzere ticari olarak mısır şurubundan üretilmiştir. Ticari olarak bu bileşik, nemi korumak, tatlılık katmak ve ürünlere doku sağlamak ve ayrıca sindirim ve ağız sağlığını potansiyel olarak desteklemek için kullanılır.
Faydaları ve kullanımı
Sorbitol, çeşitli neden ve faydalarından ötürü yaygın olarak kullanılan bir şeker alkolüdür.
- Birincisi, şeker alkolleri genellikle yiyecek ve içeceklerde kalori içeriğini azaltmak için geleneksel şeker yerine kullanılır. Sorbitol, sofra şekerinin kalorisinin yaklaşık üçte ikisini içerir ve tatlılığın yaklaşık %60’ını sağlar.
- Ayrıca ince bağırsağınızda tam olarak sindirilmez. Oradan kalan bileşik kalın bağırsağa geçerek onun yerine fermente olur veya bakteriler tarafından parçalanır ve daha az kalori emilmesine neden olur.
- İkincisi, tatlandırıcı genellikle diyabetli kişilere pazarlanan yiyeceklere eklenir. Bunun nedeni, sofra şekeri gibi geleneksel tatlandırıcılarla yapılan yiyeceklere kıyasla yenildiğinde kan şekeri seviyeleri üzerinde çok az etkiye sahip olmasıdır.
- Üçüncüsü, sofra şekerinden farklı olarak sorbitol gibi şeker alkolleri çürük oluşumuna katkıda bulunmaz. Bu, şekersiz sakızı ve sıvı ilaçları tatlandırmak için sıklıkla kullanılmalarının bir nedenidir.
- Aslında, Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), sorbitol gibi şeker alkollerinin ağız sağlığına fayda sağlayabileceğini kabul etti. Bu, bileşiğin, diğer şeker alkolleriyle aynı ölçüde olmasa da, sofra şekerine kıyasla kavite riskini azaltabileceğini bulan bir araştırmaya dayanmaktadır.
- Son olarak, kabızlık ile mücadelede müshil olarak tek başına kullanılır. Hiperozmotiktir, yani bağırsak hareketlerini desteklemek için çevredeki dokulardan kolon içine su çeker. Bu amaçla çoğu bakkaldan ve eczaneden reçetesiz satın alınabilir.
Yan etkiler ve önlemler
Sorbitol veya diğer şeker alkollerini büyük miktarlarda tüketmek, özellikle düzenli olarak tüketmeye alışkın değilseniz, bazı kişilerde şişkinlik ve ishale neden olabilir. Bu, bazıları için istenmeyen bir sonuç olabilir, ancak bağırsak aktivitesini artırmak için kullananlar için istenen etkidir.
Neyse ki, bu bileşiğin diğer yan etkileri nadir görünmektedir. En sık bildirilen şikâyet ishaldir, buna karında kramp veya mide bulantısı eşlik edebilir.
Yine de bazı müshiller alışkanlık oluşturabilir ve uzun süre kullanılmaması gerekirken, sorbitol daha az riskli, uyarıcı olmayan bir müshil olarak kabul edilir. Bununla birlikte, bağırsak aktivitesini teşvik etmek için bağırsaklarınıza sıvı çekerek çalıştığı göz önüne alındığında, yalnızca belirtildiği şekilde kullanılmalıdır.
Olası yan etkilerine rağmen sorbitol gözden geçirilmiş ve FDA, Birleşik FAO / WHO Gıda Katkı Maddeleri Uzman Komitesi (JECFA) Güvenilir Kaynak ve Avrupa Birliği dahil olmak üzere birçok küresel sağlık otoritesi tarafından tüketilmesi güvenli olarak kabul edilmiştir.
Dozaj ve nasıl alınır?
Müshil kullanım için sorbitol hem rektal lavman olarak hem de ağızdan alınacak sıvı solüsyon olarak bulunabilir. Bir bardak su ile ağızdan alabilir veya aromalı içeceklere karıştırarak, yemekle veya yemeksiz alabilirsiniz.
Önerilen dozajlar değişiklik gösterir. Bazı araştırmalar, günde 10 gram veya daha fazla tüketirseniz istenmeyen yan etkilerin daha olası olduğunu göstermektedir. Ek olarak, bir çalışma, sağlıklı bireyler arasında bile, 10 gramlık dozlarda emilim bozukluğunun daha muhtemel olduğunu bulmuştur.
FDA, günlük 50 gramdan fazla tüketmenize neden olabilecek yiyeceklerin etiketlerinin şu uyarıyı içermesini şart koşmaktadır: “Aşırı tüketim müshil etkisi yaratabilir”.
Bunun nedeni, bileşiğin toksisiteye neden olabileceğine dair hiçbir kanıt bulunmamasına rağmen, çok fazla sorbitol almanın ciddi sindirim yan etkilerine ve elektrolit dengesizliklerine neden olabilmesidir.
Çok fazla miktarda aldığınızı düşünüyorsanız ve önemli semptomlar yaşıyorsanız, derhal sağlık uzmanınızla iletişime geçin. Başlangıç zamanları dahil olmak üzere, dozaj ve semptomlarınız hakkında bilgi vermeye hazır olun.
Nihayetinde, ambalaj üzerinde tüketici talimatlarını takip etmek en iyisidir. Alternatif olarak, uygun dozlama ve kullanım hakkında sorularınız varsa sağlık uzmanınıza danışın.
Etkileşimler
Sorbitol, kandaki yüksek potasyum seviyelerini tedavi etmek için kullanılan kalsiyum veya sodyum polistiren sülfonat ile birlikte alınmamalıdır. Bunu yapmak, bağırsak dokusunun ölümüne yol açan bir etkileşime neden olabilir.
Kabızlığı hafifletmek için vileşiği alıyorsanız, sağlık uzmanınız size özel olarak talimat vermedikçe, aynı zamanda diğer müshiller kullanmaktan kaçının.
Hamilelik ve emzirme
Hamileyken veya emzirirken sorbitol almanın etkilerine dair klinik araştırmalar sınırlı olsa da şeker alkolleri ve poliollerin genellikle ölçülü kullanım için güvenli olduğu düşünülmektedir. Yine de, diğer ilaçlar ve takviyelerde olduğu gibi, hamileyseniz veya emziriyorsanız sorbitol kullanmadan önce sağlık uzmanınızla konuşmak her zaman iyi bir fikirdir, sağlıklı günler dileriz 🙂
Ayrıca gebelikte sağlıklı beslenme ile ilgili yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
