Stresi yok etmeye çalışmak yerine onu yönetin! Yeni dünyamızın en önemli sonuçlarından biri stres seviyesi ve alışkanlıkların da değişmiş olmasıdır. Yine aynı şekilde aşkta hayatında, iş hayatında ya da kişisel dünyanızda sürekli strese mağruz kalabilirsiniz. Dijital çağın getirdikleri karşısında kıyaslamaları daha çok yapıyoruz, mahrumiyet duygularımız, takipçilik dürtülerimiz gibi birçok yeni duygu ve güdü bizi hem duygusal yönden hem de kişisel yaşamsal faktörlerden yana strese neden olmaktadır.
Herkes gezip tozmak, güzel yerlerde yemek yemek ve o kıyafetleri giymek ister. Günümüzde çoğu kişi ünlü olmak ya da bir video ile viral olmak, çabuk ve çok para kazanmak istemekte. Bir iş kurup çabuk zengin olmak, zengin biriyle tanışıp evlenmek, icatlarınızı ispatlamak, fiziksel olarak daha zayıf ve alımlı olmak ister herkes. Dış güzelliğinizden içe, zenginliğinizden başarıya, ünden konfora her konuda hedefler ve hayaller büyümekte, dolayısıyla heyecan ve stres giderek artmakta.
Zaman zaman birileriyle, zamanla ve kendimizle rekabete girmekteyiz. Bu duygu ve dürtülerde beyninizdeki nöronlar hipofiz bezini etkinleştirir ve yükseltir. Böylece kortikotropin sinir sistemi vasıtasıyla bedende dolaşır, aktive olur: kortizol, adrenali ve böbreküstü bezi tetiklenir. Adrenalin ile nabız yükselir, kaslar harekete geçer; kortizol ile dopamin ve kan şekeri artar ve güç gelir. İşte bu yüzden normalde iyi gibi görünse de bu duyguların etkileşimi, bunun sürekli olması bedeni ve beyni yanlışa sürükler.
Yani normalde bir şeyler hedeflemek, hayal etmek, istemek ve bu istekle strese girmek güzel; olumsuz stresler zaten kötüdür. Olumlu nedenlerle ürettiğimiz stresler güzel olsa da bunu sıklıkla yapmak da yanlıştır. Olumsuz odaklı stresler (olumsuz duygularla kendini yeme hali) ve olumlu sayılan hayalleri sürekli strese çevirme hali hipofiz bezinin çalışmasını bozar ve depresyona, kaygı bozukluğuna, panik atağa, sinir ve uyku problemlerine neden olur.
Stresi yok etmek gerekmez, onsuz da büyümez, olduğumuz yerde kalırız. Her pozitif ve negatif duygunun bir ihtiyaç seviyesi var. Örneğin aşırı pozitif dil de olumsuz etkiler doğurur. İşte bu yüzden artı ve eksi duygu ve beyin izlerini olması gereken azami ve asgari seviyelerde tutmak gerekir.
Olumsuz stresler ile olumlu stresler nasıl doğru yönetilir?
1. Güdülerini fark et
Genelde duygu ve düşüncelerimizi fark etmeyi farkındalık sayarız, ki öyledir ama aslında kontrolde zorlandığımız daha temel şey güdülerdir, düşünceyi ve duyguyu oluşturan güdüler. Bu yüzden nelere güdülendiğini ve hangi güdülerin seni daha stresli duygulara, düşüncelere ve hayallere sürüklediğini fark etmek önemlidir. Fark etmek azaltmanın başlangıcıdır.
2. Otopilotlarını devre dışı bırak
Beden ve beynin rutin olarak girdiği döngüsel davranışları kırmanız hayatınızı güzelleştirecek en temel çözümdür. İster fark ettiğiniz güdülere teslim olmayarak isterseniz de sabah evden çıkarken mutlaka taktığınız olmazsa olmaz takıyı takmayarak deneyimleyebilirsiniz.
3. Dış dünyayı filtrele
Dış dünyada olan şeylere açıklığın, etkilenme seviyene bak ve onları kısıtla. Örneğin sosyal medya seni mutlu yaşam arzusuna sürüklerken mutsuzluğa gömüyorsa orada geçirdiğin zamanı azalt ya da etkilenme düzeyine kafayı tak.
“Kafayı tak” dendiğine takıldınız mı? Yok etme odağında kafayı takmak iyidir, kiloya ya da birine takmak gibi saplantı yaratmaz değişime yönelik kafayı takmalar; aksine gözüne sokar ve vazgeçmeyi arzulatır.
Stresten nasıl uzak kalınır?
Stresten uzak kalmak elbette o kadar kolay değil. Gün içinde birçok nedenden dolayı stres yaşanabiliyor. Ancak; bu özel ve önemli sürecinizde elinizden gelenin fazlasını yapmalı ve stresten kaçınmayı bilmelisiniz. Sizin stres yaşamanıza neden olan faktörleri belirleyin. Bu faktörleri azaltın. Söz gelimi; bazı sorumluluklar size ağır geliyor ve stres yaşamanıza neden oluyorsa sorumluluklarınızı diğer aile üyeleriyle paylaşın. Stres yaşamanıza neden olan kişilerle ilişkilerinizi sınırlandırın. Sizi mutlu eden aktivitelere yönelin. Herkesin mutlu olduğu aktivite farklıdır.
Bazı insanlar müzik dinleyerek bazıları spor yaparak bazıları ise gezerek mutlu olurlar. Siz de mutlu olduğunuz aktivitelere yönelin. Gün içinde kendinize mutlaka zaman ayırın. Bu zaman bir saat olabilir. Yeter ki kaliteli geçebileceğiniz ve sadece size ait olan bir zaman dilimi olsun. Dinlenin, sakinleşin, kendiniz için bir şeyler yapmanın tadını çıkarın. Uyku düzeninize ve beslenme düzeninize önem verin. Kaliteli bir uyku sizin stresinizi azaltır. Beslenme düzeninizde sağlıklı yiyecekler olmalı. Bu sizin bağışıklık sisteminizi ve sinir sisteminizi destekler.
Sağlıklı günler dileriz 😊
