Tüp bebek tedavisinde cinsiyet seçimi tıp dünyası açısından etik açıdan hala tartışılsa da tedavi sırasında bebeğin cinsiyetini belirlemek mümkündür. Bu yöntem, “PGT Yöntemi” olarak da bilinmektedir. PGT yönteminin uygulanabilmesi için bazı şartlar ve adımlar gereklidir. Annelik Yolunda ekibi olarak bu yazımızda tüp bebek tedavisinde cinsiyet seçimi ile doğrudan ilişkili olan PGT yöntemi hakkında bilgileri sizler için derledik.
Bebeğin Cinsiyeti Ne Zaman Oluşmaya Başlar?
Bebeklerin cinsiyetleri sonradan oluşmaz. Sperm ile yumurta birleştiği ve döllenme gerçekleştiği anda genetik olarak bebeğin cinsiyeti de belli olmaktadır. Erkek ve kız bebeklerin cinsel organları, hamileliğin yedinci haftasına kadar aynı şekilde gelişmekte ve dolasıyla aynı şekilde görünmektedir. Hamileliğin yaklaşık 10. haftası tamamlandığında bebeklerin genetik yapıları ve cinsel organları da kendi cinsiyetlerine göre gelişmeye başlar.
Bebeğin Cinsiyeti Ne Zaman Öğrenilir?
Anne karnında bebeklerin cinsiyeti genel olarak ultrason yöntemi ile görüntüleme yapılarak öğrenilmektedir, fakat bebeklerin cinsel organlarının görünebilmesi için anne karnında belirli bir büyüklüğe ulaşmaları gereklidir. Bu durum yaklaşık olarak hamileliğin 12. ya da 13. haftasına denk gelmektedir. Doktor tarafından yapılan ultrason görüntülemesinde bebeğin cinsiyeti tahmini olarak öğrenilmektedir, cinsiyeti kesin olarak öğrenebilmek için hamileliğin 16. haftası beklenmelidir.
Anne karnında büyüyen bebeğin cinsiyetini öğrenmek için sadece ultrason kullanılmaz. Aynı zamanda anne karnından amniyosentez yoluyla alınan amnion sıvısı ile de bebeklerin cinsiyeti öğrenilmektedir. Kordonsentez gibi farklı kromozom incelemeleri ile de bebeklerin cinsiyetleri öğrenebilir, fakat bu tetkiklerin asıl temel amacı bebeğin cinsiyetini belirlemek yerine bebeklerin genetik hastalıklara sahip olup, olmamasıdır.
Son yıllarda sektörde gelişen teknoloji sayesinde bebeklerin cinsiyetini öğrenmeyi sağlayan çeşitli testler geliştirilmiştir. Örnek olarak, anne adayının idrar numunesi ile evde yapabileceği basit bir test, bebeklerin cinsiyetini öğrenmeyi sağlamaktadır, fakat bu testlerin doğru sonucu verme ihtimali yaklaşık olarak %80 civarındadır.
PGT Yöntemi ile Cinsiyet Belirleme
PGT yöntemi ile cinsiyet belirleme, en genel hali ile genetik ayıklama tekniği olarak da ifade edilebilir. Embriyonal dönem olarak adlandırılan zaman diliminde döllenmiş olan yumurta anne karnına konulmadan önce bebeğin cinsiyeti belirlenebilmektedir. Bu yöntem, çiftlere bebeklerinin cinsiyetini seçebilme imkânı sunmaktadır. Günümüzde dünyanın pek çok ülkesinde yaygın olarak uygulanmaktadır.
Aslında PGT yöntemi, tüp bebek tedavilerinde genetik anlamda hastalığı ya da bozukluğu olan embriyoları ayıklamak için kullanılmaktadır, fakat cinsiyet belirleme konusunda da %99 oranında başarı imkânı bulunmaktadır. Türkiye şartları içerisinde genetik hastalık riskinin olması durumunda cinsiyet belirleme yöntemine izin verilmektedir.
PGT Yönteminin Uygulanması için Gerekli Şartlar Nelerdir?
Bazı ülkelerde çeşitli ve farklı şartlara dayalı olarak yasal anlamda bebeğin cinsiyeti belirlenebilmektedir. PGT yöntemi ile cinsiyet belirleme için gerekli şartlar aşağıdaki gibidir:
- Anne adayının 40 yaşını geçmiş olması.
- Genetik anlamda bebeğe aktarılma olasılığı olan kromozomal rahatsızlıklar.
- Anne ve babanın anomaliye sahip çocuklara sahip olması.
- Anne ya da babanın genetik anlamda bir hastalığa sahip olması.
- Tekrarlayan düşükler.
- Engelli bebek riskinin oldukça yüksek olması.
PGT Yöntemi ile Cinsiyet Belirleme Yasal Mıdır?
Hamilelik sürecine yeni giren kişiler ya da hamilelik durumuna göre cinsiyet belirlemeyle devam etmek isteyen kişiler, cinsiyet belirlemenin yasal olup, olmadığını, nasıl gerçekleşmesi gerektiğini bilmelidirler. Bir aile, sahip olmak istediği bebeğinin cinsiyetini belirterek özellik tüp bebek yöntemi sayesinde bebek sahibi olabilirler.
Bebeğin cinsiyeti tam olarak istenen şekilde PGT yöntemi ile gerçekleşmektedir, fakat bu süreçte, kadının bazı hormonlarının alınarak bebeğin geliştirilmesi ve vücuda yabancı maddelerin alımı sağlanmaktadır.
Hem aile isteğine hem de dengelenmek istenen kadın ve erkek nüfusuna dayalı olarak cinsiyet belirleme işlemi hukuki olarak yasaklanmıştır. Türkiye içerisinde yasak olan bu işlem, bazı yabancı ülkeler tarafından desteklenen ve teşvik edilen bir işlemdir.
Tüp Bebek Tedavisinde Cinsiyet Oranı
Yapılan araştırmalar sonucunda tüp bebek yöntemi ile bebek sahibi olan çiftlerin genel olarak erkek bebeğe sahip olma oranı %56.1 iken, kız bebeğe sahip olma oranı %43.9’dur. Kesin bir dayanağı olmayan bu araştırmaya göre tüp bebek tedavisinde erkek bebek olasılığının fazla olmasının temel sebebi, embriyonun yumurtalamanın geç dönemlerinde yerleştiriliyor olmasıdır.
Bebeğin Cinsiyetini Anne mi Belirler Yoksa Baba mı?
Çiftlerin çok sorduğu sorulardan biri de bebeğin cinsiyetinin kim tarafından belirlendiği olmaktadır. Kadınlar XX kromozomuna, erkekler ise XY kromozomuna sahiptir. Sperm içerisinde bulunan kromozoma göre bebeğin cinsiyeti belirlenmektedir, yani erkek spermi Y kromozomu ile yumurtaya ulaşırsa erkek, X kromozomu ile ulaşırsa kız cinsiyeti oluşmaktadır. Kısacası, bebeğin cinsiyetini erkek belirlemektedir.
Annelik Yolunda ekibi, umarız kafanızdaki soru işaretlerini silebilmişiz ve içinizi rahatlatmışızdır. Unutmayın, en önemli şey çocuğunuzun kız ya da erkek olması değil, sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesidir. En kısa süre içerisinde sağlıklı bir şekilde bebeğinizi kucağınıza almanızı diler, mutlu günler dileriz. 😊
