Yumurtalık hiperstimulasyon sendromu, yani OHSS, yumurta gelişimi için folikül uyarıcı hormon (FSH) tedavisi yapılan kadınlarda sıklıkla meydana gelmektedir. Bu hastalar, tedavi için verilen ika ve doza aşırı derecede tepki verebilirler. Çok fazla sayıda yumurta gelişimi sağlanabilirse, yumurtalıkların sahip olduğu boyutların artması ve aşırı uyarılmış olan bu yumurtalıklardan gelen yüksek FSH hormon seviyeleri sebebiyle uyarılmayı izleyen iki hafta içerisinde çeşitli yan etkiler meydana gelebilir. Bu yan etki ve belirtilerin birleşimine “Yumurtalık Hiperstimulasyon Sendromu (OHSS)” adı verilmektedir.
OHSS, yumurtalıkların uyarıldığı “ovulasyon induksiyonu” işlemini geçirmiş ve yumurtalar oluşmuş sonrasında da yapay döllenme uygulaması yapılmış hastalarda meydana gelmektedir, fakat, mümkün olduğu kadar çok yumurta oluşumunu sağlamak için yumurtalıkların yüksek dozda uyarıldığı tüp bebek programlarında bu durum çok daha sıklıkla görülmektedir. Belirgin olan OHSS’nin IVF programında görülme sıklığı, tüm hastaların %5’dir. Belirgin olan OHSS ile belirgin problemleri olan ve bu sebeple hastanede tedavi görmeleri gereken hastalar kastedilmektedir.
/GettyImages-697565431-5bdf6b24c9e77c00510cb682.jpg)
Tüp bebek tedavisinde olan hastaların neredeyse tümü bir şekilde ufak tefek OHSS belirtileri yaşamaktadırlar ama bu hastaların çoğunda bu belirtiler normal yaşamı etkilemeyecek düzeyde kontrol altına alınabilmektir.
OHSS Belirtileri Nelerdir?
OHSS’ın çeşitli belirtileri bulunmaktadır. Bu belirtiler aşağıdaki gibidir:
- Bulantı, kusma ve diyare (ishal)
- Kan pıhtılaşmasında artma nedeniyle damarlarda pıhtı oluşma potansiyeli
- Vücut sıvı ve elektrolit dengesinde belirgin dengesizlikler
- Akciğerlerde sıvı birikimi nedeniyle nefes darlığı
- Ağır vakalarda dehidratasyon (susuz kalma)
- Büyümüş yumurtalıklar nedeniyle alt batın bölgesinde gelişen ağrılar
OHSS belirtileri, erken tanı için oldukça önemlidir.
Ne Zaman Doktora Başvurmalısınız?
OHSS ile ilgili kaygılar yaşıyorsanız ve aşağıdaki belirtilerden herhangi birinden şikayetçiyseniz hemen doktorunuzla iletişim kurmalısınız:
- Hızlı kilo artımıyla birlikte alt karın bölgesinde sürekli bir ağrı nedeniyle uyku problemi çekiyorsanız ve sürekli ağrı kesici kullanmanız gerekiyorsa
- Karın bölgesinde gerginlik (şişme) nedeniyle rahatsızlık ve nefes darlığı çekiyorsanız
- Sürekli bulantı, kusma ve/veya diyare durumunda
- Bir bacakta şişme olması, göğüs ağrısı veya baldırlarda hassasiyet olması durumunda
Doktora başvurulmadığı takdirde hastalık ciddi şekilde ilerleyebilir.
OHSS Tedavisi Nasıldır?
OHSS tedavisi hastalığın şiddetine bağlı olarak iki yönteme ayrılmaktadır. Yöntemler aşağıdaki gibidir:
Eğer hafif şiddette OHSS’e sahipseniz,
- Hafif şiddette, karın bölgesinde şiddetli olmayan gerginlik ve ağrı ile karakterize edilir ve genellikle yatak istirahati ve ağrı kesicilerle tedavi edilir.
- Ağızdan sıvı alımı ile vücudun sıvı alması korunur.
- Sık aralıklarla az yemek yenmesi sağlanır.
- Hastanede yatarak tedavi nadiren gerekli olur.
Eğer orta ve yüksek şiddette OHSS’e sahipseniz,
- Orta ve yüksek şiddette OHSS için genellikle gözlem ve yatak istirahatı amacıyla hastanın hastanede yatarak tedavi görmesini gerektirir.
- Vücuda sıvı ve protein takviyesi amacıyla damar yolu açılır.
- Enjeksiyonla bulantı ve kusma giderici ilaçlar verilir.
- Kanın aşırı pıhtılaşmasını engellemek amacıyla heparin enjeksiyonu yapılır.
- Elektrolit ve sıvı dengesinin takibi için günlük kan testleri gerçekleştirilir.
Yüksek şiddette OHSS’e sahip olan hastaların büyük çoğunluğunda bu tedaviyi takip eden birkaç gün içerisinde belirgin iyileşmeler gözlemlenmektedir.
Annelik Yolunda ekibi olarak, kendinize ve sağlığınıza dikkat etmenizi temenni eder, sağlıklı günler dileriz!k
Kaynaklar:
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ovarian-hyperstimulation-syndrome-ohss/symptoms-causes/syc-20354697#:~:text=Ovarian%20hyperstimulation%20syndrome%20is%20an,to%20swell%20and%20become%20painful.
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17972-ovarian-hyperstimulation-syndrome-ohss
- https://www.reproductivefacts.org/news-and-publications/patient-fact-sheets-and-booklets/documents/fact-sheets-and-info-booklets/ovarian-hyperstimulation-syndrome-ohss/
- https://www.webmd.com/infertility-and-reproduction/what-is-ovarian-hyperstimulation-syndrome
- https://medlineplus.gov/ency/article/007294.htm
Görsel Kaynak: https://icloudhospital.com/specialties/infertility
