Uykusuzluk birçok sindirim sistemi problemine yol açtığına dikkati çeken uzmanlar, rahat bir sindirimin rahat bir uyku getireceğini, rahat bir uykunun da rahat bir sindirim işlevine neden olacağını belirtir. Yapılan çalışmalarda uyku bozukluklarının iltihabi bağırsak hastalığı, ülser, reflü, irritabl bağırsak sendromu, karında şişkinlik, gaz, obezite, uyku apnesi, Crohn hastalığı ve karaciğer yağlanması ile ilişkisi bulunmuştur.
Bağırsaklarda iltihap artışına neden olabilir
Reflüsü olanların uykuya dalmakta zorluk çekmediğine ancak gece öksürük veya boğulma nöbetleriyle uyanabildiklerine değinilir. Bu nedenle uyku kalitesinde ve ritminde bozulma olabilir. Uykusuzluk ertesi gün içinde stres ve gerginliğe, mide asidinde artma, kramp, ağrı ve yanmaya neden olabilir.
Uyku apnesi olanlarda stres hormonlarının fazla salgılanması ve hipoksi nedeni ile midede kanama riski olabilir. Huzursuz Bağırsak sendromu yani İBS hastalığı da uykusuzluktan olumsuz etkilenir. IBS’li kadınlarda, uykusuzluk çekenlerde, gece melatonin ve triptofan düzeylerinde azalmalar olur ve bu da kötü uyku kalitesine katkıda bulunabilir.
Ayrıca uyku ritmindeki bozukluklar, bağışıklık sistemini olumsuz etkileyip, bağırsakta iltihap artışına ve dolayısıyla semptomların artışına neden olabilir. Düşük uyku kalitesi ertesi gün karın ağrısı, kaygı bozukluğu ve yorgunluğa neden olabilir, yani mutsuz bağırsak şikayetleri artabilir. Bu nedenle bu kişiler için düzenli uyku çok önemlidir. Uykusuzluk çekenlerde iltihabi bağırsak hastalığı olarak bilinen ülseratif kolit ve Crohn hastalığı daha fazla görülür, uykusuzluk dönemlerinde bağırsak şikayetleri de artar.
Uykusuzluk hormonları ve karaciğeri etkileyebilir
Uzmanlar, yetersiz uykuda hormonların dengesiz hale gelerek, stres hormonu olan kortizolun yükseldiğini belirttiler. Artan stres bağırsak geçirgenliği sorunlarına veya sızdıran bağırsak olarak bilinen hastalığa neden olabilir. Burada yiyecek ve toksinler, bağırsaktan kan dolaşımına geçebilir. Bu şişkinlik, iltihaplanma, mide ağrıları, gıda hassasiyetleri ve bağırsak mikrobiyotasında değişiklikler gibi bir dizi soruna yol açabilir.
Kötü ve kalitesiz uyku, mutsuz bağırsak yani IBSdeki gaz, şişkinlik ile ortaya çıkan fonksiyonel dispepsi belirtilerine neden olabilir. Obezite, uyku apnesi için önemli bir risk faktörüdür ve yetersiz uyku ile sonuçlanır, bu da gastrointestinal hastalığa yol açabilir. Kilo vermeye güçlü bir şekilde odaklanmak, altta yatan gastrointestinal rahatsızlıkları olan hastalarda mevcut semptomları iyileştirebilir. Uykusuzluk ayrıca stres hormon salınımını da artırarak, iştahın ve kilonun artmasına, yeme alışkanlıklarının bozulmasına, dolayısıyla karaciğer yağlanmasına neden olabilir.
Son yıllarda yapılan çalışmalar kronik uyku bölünmesinin yarattığı yağ kitlesi artışının, bağırsaklardaki mikrobik yapıda değişikliklere yol açtığını göstermektedir. Bağırsak florasında ortaya çıkan bu değişiklikler bağırsakların geçirgenliğini artırır, vücutta özellikle yağ dokusunda iltihap reaksiyonu yaratarak insülin direncinin ortaya çıkmasına ve karaciğer yağlanmasına neden olur. Karaciğer sirozu olan hastalarda daha az uyku, gece daha sık uyanma, uykuya dalmada zorluk, sabah yorgunluğu gözlemlenmiştir. Bu da hastalığa olumuz etki yapar.
ABD’de en az 70 milyon insan en bir tür sindirim hastalığından muzdariptir ve sindirim sorunları tüm sağlık harcamalarının yaklaşık %10’unu oluşturmaktadır. Çalışkan bağırsak sistemi, zararlı maddelerin girişini önlerken besinlerin ve suyun vücuda girmesine de izin verir. Siz ve dış dünya arasında seçici bir engeldir. Ancak stres gibi sıkıntılı bir durumda, bu sistem savunma işlevlerinde rahat hareket edemez. Bunun yerine, tehlikeli bileşiklerin vücuda girmesine neden olur. İşte beslenme burada devreye girer. Doğru beslenme, koruyucu rolünde bağırsakları güçlendirerek vücudun genel sağlığı ve refahını iyileştirir.
Bağırsak sağlığı için çalışkan bağırsak bakterileri
Bağırsağınızda vücudunuzdaki hücrelerden daha fazla bakteri vardır. Bakteriler zararlı veya yararlı olarak sınıflandırılabilir. Yararlı bakteriler bağırsağımızdaki meşgul turistler gibidir. Gelip giderler. Kalıcı bir kaynağı yok, bu nedenle canlı bir bağırsak sistemi için onları sürekli olarak diyet yoluyla yenilemeniz ve bağırsak dinamiğini korumanız gerekiyor.
Bağırsak bakterilerimiz yaşa, cinsiyete, diyete, coğrafyaya, hijyene, strese ve ilaç kullanımına göre değişiklik gösterir. Doğum metodu (sezaryen doğum, vajinal doğum) ve ilk gıdalar (anne sütü ile formülize besinler) bağırsaklarımızda hangi bakterilerin kolonize olduğunu belirler. Bunun yanında, anne sütü “immünolojik bir varlıktır” yani savunma sisteminin en temel yapıtaşlarından birisidir ve genellikle yararlı bakterilerin sayısını artırır.
Yararlı bağırsak bakterileri, vitamin (B12, K, B6, B5, B3, folat ve biotin) üretmeye, minerallerin emilimini artırmaya, patojenlerle savaşmaya, yiyecekleri sindirmeye ve ilaçları metabolize etmeye yardımcı olur. Hatta toplam vücut metabolizmasını etkilerler!
Sağlıklı günler ileriz 😊
