Verem ya da diğer adıyla Tüberküloz, en yaygın ve en ölümcül hastalıklardan birisidir. Verem, dünya genelinde 50 yılı aşkın süredir var olan ve tedavisi bulunan bir hastalıktır. Her yıl yaklaşık 3 milyon kişi hayatını verem sebebiyle kaybetmektedir, bu sebeple insanları daha bilinçli hale getirmek için verem haftaları kutlanmaktadır. Annelik Yolunda ekibi olarak, bu yazımızda sizlere verem ile ilgili bilgileri aktaracağız. Hazırsanız, başlayalım!
Verem Nasıl Bulaşır?
Verem’e sebep olan bakteri, vücudun en zayıf anını takip eder ve genel olarak solunum yolu ile bulaşır. Damlacık enfeksiyonu ile bulaşan verem hastalığı hapşırık, öksürük, konuşma gibi gündelik aktiviteler ile yayılabilir. Ekstra olarak, hastalıklı kişinin kullandığı çatal, bıçak, havlu ya da yiyecekler, hastalığın bulaşmasına neden olmaz. Verem tedavisi için “Verem Savaş Dispanseri” desteği alınması gereklidir.
Verem Belirtileri Nelerdir?
Sağlık taraması ile ulaşılan sonuçlara göre Verem hastalığının belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Göğüs ağrıları
- İştahsızlık
- Öksürük sırasında ağızdan kan gelmesi
- Uzun süreli kuru öksürük
- Halsizlik
- İleri seviyedeki vakalarda nefes darlığı
- Akşamları yükselen ateş
- Kilo kaybı
Verem hastalığında belirtiler, çoğu zaman aylar boyunca anlaşılmayabilir. Öksürükler kuru, ufak ve gıcık tarzında olduğundan anlaşılması biraz daha zordur. Hafif seviyede başlayan belirtiler, yavaş yavaş artar, bu sebeple aylar boyunca fark edilmemesi normaldir. Hastalığın akciğerde yara şeklinde olduğu hallerde öksürükten kan gelmesi ya da kanlı balgam sık görülür. Yaygın belirtilerle birlikte bu tür durumlara karşı da dikkatli olmak gerekir.
Verem’in İnsan Vücudundaki Etkileri Nelerdir?
Verem hastalığı yalnızca akciğeri etkileyen bir hastalık olarak bilinse de ilerleyen dönemlerde bütün organlarda zarara yol açabilmektedir. Beyin zarı, göz, dalak, karaciğer, böbrek gibi organlarda Verem’in etkileri daha sık görülmektedir.
Verem, çocuklarda oluştuğunda menenjit şeklinde kendini belli etmektedir. Akciğer ve kalbin yer aldığı boşluktaki lenf bezlerini tutma özelliğine sahiptir.
İltihap, akciğerde sıvı toplanması ya da akciğerde yara, Verem’in en sık yol açtığı durumlar arasında yer alır. Verem’in ilerlemesi sinsi olduğundan ve kolay teşhis edilemediğinden hastalığın etkilerini anlamak oldukça zordur.
Verem’in Tanısı Nasıl Konulmaktadır?
Verem hastalığının tanısı için şikayetler üzerine doktora başvuran kişilere ilk olarak akciğer grafisi çekilir. Kesin tanı konulabilmesi için kişiden balgam kültürü alınır. Alınan örnekte Mycobacterium tuberculosis bakterisinin var olup olmadığı incelenmektedir.
Günlük yaşamda sıklıkla görülen öksürük şikayeti soğuk algınlığı, sigara gibi farklı nedenlere bağlanırsa bu durumda hastalığın tanısı için gecikilir ve hastalık ilerlemeye devam eder. Verem’de etkili tedavi ve doğru teşhis için hastalık belirtileri ilk andan itibaren önemsenmelidir. Eğer hastalık 2 haftadan uzun sürüyorsa ve ilave şikayetler varsa vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Aksi halde hem kişiyi hem de toplumu tehdit eden durumlar ortaya çıkacaktır. Şikayeti olan hastaların göğüs hastalıkları uzmanı tarafından kapsamlı muayene edilmesi gereklidir.
Verem’in Tedavisi Var Mıdır?
Diğer bakteriyel enfeksiyonlar ile kıyaslandığında Verem hastalığının tedavisi daha uzun sürelidir. İlaçla tedavi esas olup bu ilaçların 1 gün dahi aksatılmadan doktor tarafından önerilen şekilde alınması gerekir. Verem hastalığının tedavisinde 6 ay ile 9 ay arasında ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Verem’e özel antibiyotikler olup bunlar üşütme ya da zatürre için geliştirilen antibiyotiklerden farklıdır. Mikroba etki eden 4 farklı türde antibiyotik vardır ve bunlar uygun süre ve dozda kullanılır. Doktorun yönlendirmesi ile sürdürülen tedavi gerekli hallerde bir miktar daha uzayabilir. Tedavinin takibi “Verem Savaş Dispanseri’nde” yapılır. Hastalığın tedavisi için hastaların mutlaka istirahat etmeleri gerekir. Önerileri ciddiye almak tedavi süresini hızlandıracaktır.
Verem’den Korunabilmek İçin Alınacak Önlemler Nelerdir?
Verem ve diğer hastalıklardan korunmak için düzenli olarak sağlık taramasına girmek en uygun seçenek olacaktır. Özel hastanelerde yaptırılan taramalarda hastalık belirtileri ortaya çıkacak ve hastalığa erken müdahale edilecektir. Eğer önlem alınmayıp hastalık oluşumu önlenmezse verem vücutta dirençli hale gelecektir. Normal tedavi ile önlenemeyen hastalıklarda hastaya direnç testleri yapılabilir. Elde edilen sonuçlara göre uygun tedbir ve tedavi programı belirlenecektir.
Verem’e yakalanmamak için alınabilecek önlemler arasında bol sıvı tüketmek, alkol ve sigaradan uzak durmak, uyku ve beslenme düzenine dikkat etmek, güneş ışığından yararlanmak, evi havalandırmak, bol oksijenli ortamlarda bulunmak, havasız yerlerden uzak durmak gibi tedbirler yer alır. Bu gibi tıbbi ve bireysel önlemler ile pek çok hastalıktan korunmak mümkün olacaktır. Hastalık riskini ve maliyetlerini en aza indirmek, erken tanı ve tedavi sürecini başlatmak, tedavi sürecinde kaliteli hizmet almak, tedaviyi uzman ve deneyimli sağlık çalışanları eşliğinde yürütmek ve çeşitli sağlık avantajları elde etmek için özel sağlık sigortası yaptırmak işe yarayacaktır.
Annelik Yolunda ekibi olarak bu yazımızda sizlere Verem ile ilgili bilgileri aktardık. Kendinize ve sağlığınıza dikkat etmenizi temenni eder, mutlu günler dileriz!
Kaynaklar:
- https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tuberculosis/symptoms-causes/syc-20351250
- https://www.webmd.com/lung/understanding-tuberculosis-basics
- https://www.nhs.uk/conditions/tuberculosis-tb/#:~:text=Tuberculosis%20(TB)%20is%20a%20bacterial,glands%2C%20bones%20and%20nervous%20system.
- https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/11301-tuberculosis
