Dünya geneliine yayılarak pandemiye sebep olan ve binlerce insanın hayatına mal olan koronavirüs salgınından sonra DSÖ yeni bir pandemiye dikkat çekti. Zika virüsünün yeni varyantlar ile yeniden ortaya çıkabileceği uyarısında bulunan Dünya Sağlık Örgütü, virüsün yeni pandemiye neden olabileceğini vurguladı. Her geçen gün değişen gelişen dünyamızda salgın hastalıklar da giderek artış göstermekte böyle bir durumdan kendinizi korumak sizin elinizde. Annelik Yolunda ekibi olarak sizler için Zika Virüsü hakkında detaylı bir makale derledik.
Zika Virüsü Tartışması
Flavivirüs ailesinden bir RNA virüsü olan Zika visüsünün keşfedilme tarihi 1900’lü yılların ortalarında dayanmaktadır ve ilk olarak Uganda’da Zika ormanında ortaya çıkmıştır. İnsanlarda Zika virüsü ilk defa Nijeryada 1954 yılında görülmüştür. Zika virüsünün ortalama 2 haftaya kadar uzanan bir kuluçka süreci vardır. Hasta ettiği kişide kuluçka süresini tamamladıktan sonra belirli bazı vücut bölgelerinde farklı olumsuz etkiler yaratır.
Popüler akademik yayın dergilerin başında gelen Cell Reports’da yayınlanan bir araştırmaya göre ABD’li araştırmacılar virüsün yeni varyantlarının takip edilmesi gerektiğini dile getirmişlerdir. Ayrıca aynı araştırmada virüsün çok daha çabuk bir şekilde varyason geçirdiği ve bulaşıcılığıın da giderek artabileceği ortaya koyulmuştur.
Araştırmaya öncülük eden Profesör Sujan Shresta,
“Tanımladığımız Zika varyantı, önceki Dang enfeksiyonunun sağladığı çapraz koruyucu bağışıklığın farelerde artık etkili olmadığı noktaya kadar evrimleşmişti. Bu varyant yaygınlaşırsa, gerçek hayatta da aynı sorunları yaşayabiliriz.”
ifadelerini kullanmıştır.
Hastalık Bulaşıcı Mı?
Gündüz vakti çoğunlukla görülen Aedes türü sivrisinek ısırması sonucu bulaşan bir hastalık olan zika virüsünün insandan insana bulaşıcı olma durumu şu an için bilim camiasında tam bir netlik kazanmamıştır. Fakat yapılan araştırmalara göre Zika virüsü çeşitli yollarla bulaşabilmektedir. Bunlar;
- Cinsel yol ile bulaşma: Zika virüsünün nadiren de olsa olsa cinsel ilişki sonucunda bulaştığı görülmüştür. Zika virüsü tehlikesi yaşayan hastaların cinsel münasebete girmemesi önerilir.
- Hamilelikte bebeğe bulaşma: Hamile birey Zika virüsü ile enfekte olursa, doğum sırasında bebeğe bulaşma riski meydana gelebilir. Bu durum her zaman gerçekleşmemekle beraber yüksek riski sahiptir.
- Doğum sonrası emzirme: Henüz virüsle enfekte olmuş bir annenin çocuğunu emzirmesiyle bulaşma görülmemiştir. Fakat bu durum kesinlikle bulaşmaz gibi bir sonuç ifade etmez.
- Kan transfüzyonu: Kan transfüzyonu ile birçok hastalık bulaşır. Zika virüsü üzerinde yapılan araştırmalar henüz bunlardan biri olmadığını göstermiştir. Bununla birlikte uzmanlar bu yolla da bulaşabileceğini belirtmişlerdir.
Zika Virüsünün Belirtileri Nelerdir?
Zika virüsü ile enfekte olmuş bireylerin hepsi semptom göstermezler. Her 4 insandan 1’i semptom göstermektedir. Bu hastalık insanlarda genel olarak hafif bir şekilde atlatılır. Bu virüsün birden fazla semptomu vardır ve ortalama bir haftaya kadar sürer. Bunlar;
- Eklem Ağrıları
- Bir anda başlayan ateşlenme
- El ve ayak bölgelerinde şişmeler
- Gözlerde oluşan kızarıklık
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları
- Bulantı ve kusma
Zika virüsü ile enfekte olan bireyler genellikle hastaneye yatırılmaz. Hassas bir bünyeye sahip insanlar veya nadiren de olsa farklı etkilerle karşılaşan insanlarda yatış görülmesi normaldir.
Tanı ve Tedavi
Ortak semptomlara sahip oldukları için Dengue, Malarya, Kızamık ve Rickettsia gibi hastalıklarla karıştırılabilir. En doğru tanı kliniklerde yapılan kan testleri sonucunda ortaya çıkar. Zika virüsünün tedavisi şu anda spesifik olarak yoktur. Bu virüse yakalanan kişilere genellikle dinlenmeleri ve ağrı kesici, ateş düşürücü gibi ilaçlar kullanmaları tavsiye edilir.
Yayılması Nasıl Oluşur?
Aedes sivrisineklerinin belirli üreme bölgeleri vardır. Bunlar;
- Durağan sular
- Saksılar
- Su birikintileri
Genel olarak bu ortamlarda üremeyi seven bu sivrisinekleri tamamen olmasa da kısmi olarak engellemek mümkündür. Eğer bu sivrisineğin bulunduğu bölgelere gidiyorsanız, kaldığınız yerlerde saksıda bitki beslemeyin, herhangi bir kap içinde su bırakmayın ve sulak yerlerden uzakta ikamet edin. Bu durumlara karşı önlem almak sizlerin bu sivrisinek tarafından ısırılma riskinizi azaltacaktır.
Zika Virüsü En Çok Nerelerde Görülür?
En yaygın olarak görüldüğü bölgeler; Tropikal Afrika, Pasifik Adaları, Güneydoğu Asya, Orta ve Güney Amerikadır. Bu bölgelere seyahat eden kişilerin dikkatli olmaları gerekir.
Virüsten Korunma Yolları
Henüz bu virüse karşı olarak bir ilaç ya da aşı bulunmuyor. O yüzden daha genel korunma yollarına başvurulur. Bunlar;
- Klimalı ve serin, korunmuş ortamlarda kalmak.
- Açık alanlarda gezerken sivrisinek kovucusu kullanmak.
- Kolları ve bacakları kapatacak şekilde kıyafet giymek.
- Sivrisineklerin yumurtalarını bırakmasını engellemek amacıyla içi su dolu kapları boşaltmak.
Seyahat Dönüşü Yapılması Gerekenler
Bu sivrisineklerin bulunduğu bölgelerden döndükten sonra eğer herhangi bir şüphe durumu varsa acilen hekimlerle görüşme sağlanmalıdır. Gidilen her bölgede gerekli testleri yaptırmakta fayda vardır. Eğer Zika virüsüne yakalandıysanız daha da zor bir süreç geçirmemek için tekrar ısırılmamaya dikkat etmelisiniz. Bunun için yukarıda belirtilen korunma yöntemlerini uygulayınız.
Kaynaklar:
