Gebelik esnasında kızamık, su çiçeği, tetanoz, kaba kulak gibi belirli hastalıklara yakalanmak, normalden daha fazla ve daha büyük bir risk oluşturmaktadır. Bu tür hastalıklar, bebek ve doğum için olumsuz etkiler yaratabilmektedir. Bu tür hastalıklardan korunabilmek için gebelik esnasında aşı yaptırmak oldukça önemlidir. Özellikle hamilelik esnasında tetanoz gibi ölümcül olabilen hastalıklara karşı anne adayının mutlaka aşı yaptırması gereklidir. Hem anne adayı hem de gebelik sürecini takip eden uzman doktor, gebelik esnasında tetanoz aşısının takibini düzenli bir şekilde yapmalıdır.
Peki tetanoz aşısı gebelik için şart mıdır? Tetanoz aşısı ne zaman ve nerede yaptırılmalıdır? Tetanoz aşısını yaptırmamak, gebelik esnasında ne gibi sıkıntılara sebep olabilir? Annelik Yolunda ekibi olarak bu yazımızda tetanoz aşısı ile ilgili merak ettiğiniz her şeyi sizler için derledik.
Tetanoz Nedir?
Tetanoz, memeli canlıların bağırsaklarında ve toprakta yaşayan Clostridium tetani isimli bir bakterinin sebep olduğu bir çeşit hastalıktır. Bu bakteri, çeşitli yollar ile insan vücuduna girerek, kana karışır ve burada ürer. Kanda üreyen bu bakteri Metalloproteaz tetanospazmin adı verilen bir toksin üretmektedir. Bu toksin, vücudun sinir sistemine yerleşerek kasılmalar ve felce yol açan bir hastalığın gelişmesine sebep olmaktadır.
Tetanoz hastalığı çeşitli yollar ile insan vücuduna girebilmektedir. Bu yollar aşağıdaki gibi listelenmiştir:
- Çivi batması
- Trafik kazası
- Yanıklar
- Hayvan ısırığı
- Steril olmayan şartlar altında ve ortamlarda yapılan kürtaj ve cerrahi uygulamalar
- Kesici ve delici yaralanmalar
- Kıymık batması
- Steril olmayan şartlar altında ve ortamlarda yaptırılan doğum
Tetanoz hastalığından korunabilmenin en temel yolu aşı yaptırmaktadır. Yaptırılan aşı sayesinde hastalığa karşı vücuda bağışıklık kazandırılır.
Her Gebe Kadının Tetanoz Aşısı Yaptırması Gerekli Midir?
Tetanoz hastalığı, ölümle sonuçlanabilecek ciddi bir hastalıktır. Tetanozun sinir sistemini hedef alan bir bakteriden kaynaklanıyor olması, hayati riskleri de beraberinde getirmektedir, bu sebepten ötürü her birey hayatının belirli dönemlerinde tetanoz aşısı olmaktadır. Bu aşı zaman içerisinde etkisini kaybedebildiği için belirli periyotlarda yenilenmelidir. Gebelik dönemi de bu dönemlerden biridir ve anne adayının hastalığı karşı yeterli bir bağışıklığı yoksa mutlaka bu aşıyı yaptırması gereklidir.
Tetanoz aşısı yaptırmanın sağlık için belirli faydaları bulunmaktadır. Bu faydalar aşağıdaki gibi listelenmiştir:
- Tetanoz aşısı, anne adayını tetanoz hastalığına karşı korumaktadır.
- Aşı vücutta antikorların oluşmasını sağlamaktadır. Bu antikorlar anneden bebeğe geçmekte ve böylelikle bebeğe 6 aya kadar bağışıklık kazandırmaktadır. Bu sayede yeni doğan bebekte gelişebilecek olan tetanoz vakalarının önüne geçilmiş olunur.
- Tetanoz aşısı bebeği yeni doğan tetanozuna karşı korumaktadır. Yeni doğan tetanozu, doğum esnasında göbek bağının steril olmayan koşullar altında kesilmesi ve pansuman edilmesi sebebiyle gelişmektedir.
- Gebelik esnasında ortaya çıkabilecek olan diğer hastalıkların da şiddetini azaltmaktadır.
- Yaptırılan aşı erken doğum ve ölü doğum riskini azaltmaktadır.
- Tetanoz aşısı, bebekte ortaya çıkabilecek olan nörolojik sorunların önüne geçmektedir.
Tetanoz Belirtileri Nelerdir?
Tetanoz hastalığının en belirgin bulguları arasında istemsiz kasılmalar yer almaktadır. Bu kasılmalara ek olarak hastalık şu belirtiler ile kendini göstermektedir:
- Ateş
- Kalp ritim bozukluğu, yani yüksek nabız
- Bağ ağrısı
- Ses, ışık, temas gibi uyaranlara karşı vücut içerisinde spazm oluşumu
- Boyun, sırt, göğüs ve karın bölgesinde oluşan istemsiz kasılmalar
- Çene kaslarında oluşan kasılma ve kramplar, çenenin ansızın kilitlenmesi
- Vücuttaki tüm kaslarda hissedilen ağrı ve sertlik
- Midede oluşan kasılmalar
- Yutkunma sorunu
- Nefes almada yaşanan güçlük
- Terleme
- Yüksek tansiyon
Yukarıda bahsedilen belirtiler, hastalık geliştikten sonra 7 – 10 gün içerisinde ortaya çıkmaktadır. Yaşanan bazı vakalarda bu sürenin 4 – 21 günü bulduğu da gözlemlenmektedir.
Gebelikte Tetanoz Tedavisi Nasıldır?
Anne adayının yaralanma yolu ile (çivi batması gibi) tetanoz kaptığından şüphe ediliyorsa, vakit kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması hayati önem taşımaktadır. Uzman doktor tarafından teşhis konulduktan hemen sonra anne adayına tetanoz aşısı ile birlikte tetanoz antioksini yapılmaktadır. Tetanoz antioksin, hastalığın sinir uçlarına yerleşerek ilerlemesini önlemeye yardımcı olmaktadır. Bu durumlara ek olarak şikayetleri hafifletebilmek için çeşitli kas gevşeticiler ya da hastaya uygun olacak olan antibiyotikler de kullanılabilir.
Gebelik Esnasında Yapılan Tetanoz Aşısının Yan Etkileri Nelerdir?
Pek çok aşıda olduğu gibi tetanoz aşısında da bazı yan etkilerin olması oldukça muhtemeldir. Tetanoz aşısı olduktan sonra ortaya çıkabilecek olan yan etkiler aşağıdaki gibidir:
- Aşının yapıldığı bölgede hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik durumu
- Aşının yapıldığı bölgede sıcaklığın artması ve o bölgenin sürekli olarak kaşınması
- Ateş
- Halsizlik
- Yaşanılan hafif mide bulantıları
- Kas ve eklemlerde yaşanılan ağrı
Yaşanılan bu etkiler, yaklaşık olarak 1 ya da 2 gün içerisinde kendiliğinden kaybolmaktadır. Eğer ağrı ve ateş durumu rahatsız edecek düzeye gelirse mutlaka uzman bir doktor onayı alınarak anne adayına uygun bir ağrı kesici ya da ateş düşürücü ilaç verilmelidir. Annelik Yolunda ekibi olarak aşılara karşı dikkatli olmanızı tavsiye ediyoruz. Sağlıklı ve mutlu günler dileriz.
