Son zamanlarda teknolojinin gelişmesi ile birlikte başta evde çalışma olmak üzere masa başındaki işler nedeni ile uzun süre oturmak insan vücudu üzerinde olumsuz etkiler bırakmaktadır. Annelikyolunda ekibi olarak bu çalışmada gerek iş nedenleri ile gerekse çocukları ile ilgilenmekten dolayı uzun süre oturmak zorunda kalan anne veya anne adaylarının karşılaşabileceği 13 kötü sonucunu derledik.
1. Uzun Süre Oturmak Kalp Rahatsızlıklarını Tetikler
İki farklı deney grubu üzerinde yapılan bir çalışmada günün çoğunda oturmak zorunda olan bireylerde her ne kadar beslenme veya yaşam biçimi benzese de uzun süre oturmaktan dolayı kalp rahatsızlıkları yaşadıkları ortaya çıkmıştır. Çalışma neticesinde uzun süreli oturanların kalp hastalığına yakalanma olasılığı, ayakta duranlara göre iki kat daha fazla olduğu ortaya çıkmıştır.
2. Yaşam Süresini Kısaltabilir
İnsan ömrünün uzunluğu birçok farklı faktöre bağlıdır. Bunlar içerisinde ilk başlarda spor, dengeli beslenme gibi temel rutinler gelse de aslında enteresan bir şekilde uzun süre oturmak da bu faktörler arasında yer almaktadır. Uzun süreli oturmanın insan ömründe kısalmaya neden olabilecek çeşitli etkilere neden olduğu yapılan bilimsel araştırmalar neticesinde keşfedilmiştir.
3. Demans Riski Artar
Uzun süre oturmak stabil bir metabolizma ve duruşa neden olduğundan dolayı demans riskini arttır yönde etkiye neden olur. Uzun süre oturmak aynı zamanda kalp hastalığı, diyabet, felç, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterol riskinizi artırır ve bunların hepsi demans rahatsızlığında önemli derecede rol oynar. Gün boyunca hareket etmek, tüm bu sağlık sorunlarına ilişkin riskinizi azaltmak için egzersiz yapmaktan daha fazlasına yardımcı olabilir.
4. Diyabet Riskiniz Yükselir
Kesin nedeni net olmamakla birlikte doktorlar, uzun süre oturmanın vücudunuzun şeker ve karbonhidratları enerji için yakmasına yardımcı olan hormon olan insüline tepki verme şeklini değiştirebileceğini görüşünü savunmaktadırlar. Bu da diyabet riskini arttırmakta.
5. DVT Riski Meydana Gelir
Derin Ven Trombozu (DVT), genellikle çok uzun süre hareketsiz oturmanız nedeniyle bacağınızda oluşan bir pıhtıdır. Pıhtı kırılırsa ve akciğerinize yerleşirse ciddi olabilir. Şişlik ve ağrı fark edebilirsiniz, ancak bazı kişilerde hiçbir semptom görülmez. Bu yüzden uzun oturma seanslarını bölmek iyi bir fikirdir.
6. Kilo Almanız Hızlanır
Çok televizyon izlemek mi yoksa saatlerce internette gezinmek mi size fazla kilo aldırıp obez olma olasılığınızı daha yükseltir? Her gün egzersiz yapıyorsanız fakat bununla birlikte aynı zamanda ekran başında çok fazla zaman geçirerek uzun süre oturuyorsanız aldığınız ekstra kilolardan kurtulmak hiç kolay olmayabilir.
7. Anksiyeteniz Artabilir
Günün büyük bir kısmında ekran başında uzun süre oturmanız anksitenin artmasına neden olabilir. Bu durum sık bir şekilde uykunun bölünmesine de neden olursa durum ciddi bir hal almaya başlayabilir. Ayrıca, çok fazla yalnız zaman, sosyal kaygıyla bağlantılı olan arkadaşlarınızdan ve sevdiklerinizden uzaklaşmanıza neden olabilir. Bilim insanları hâlâ kesin nedeni bulmaya çalışıyor.
8. Uzun Süre Oturmak Sırt Kaslarına Zarar Neden Olur?
Uzun süreli oturmak sırt kaslarınız, boynunuz ve omurganız üzerinde büyük stres yaratır. Böyle bir durumda kalmamak için ergonomik bir sandalye kullanmaya dikkat edin. Doğru yükseklikte ve sırtınızı uygun noktalarda desteleyecek şekilde oturun. Ancak ne kadar rahat olursanız olun, uzun süre oturmak sırt sağlığı için uygun değildir. Omurganızı aynı hizada tutmak için her yarım saatte bir kalkın ve birkaç dakika hareket edin.
9. Varisli Damarlara Yol Açar
Çok uzun süre oturmak bacaklarda kanın birikmesine neden olabilir. Bu, damarlarınıza ek baskıya neden olur. Ayrıca ilerleyen zamanlarda örümcek damarları olarak adlandırılan kırık kan damarı demetleri de görülebilmektedir. Genellikle ciddi değildirler, ancak ağrıya sebep olabilir. Doktorunuz ihtiyaç duymanız halinde size tedavi seçenekleri hakkında bilgi verebilir.
10. Uzun Süreli Oturmak Kemik Zayıflığına Neden Olur
Aktif olmayan yaşlı yetişkinlerin osteoporoz (zayıflamış kemikler) olma olasılığı her ne kadar daha yüksek olsa da uzun süreli oturmak ve hareketsiz kalmak da bu duruma neden olan sebepler arasında yer alır. Bu durum ilerleyen zamanlarda yavaş yavaş banyo yapmak veya tuvaleti kullanmak gibi günlük yaşamın temel görevlerini yerine getiremez hale getirebilir. Orta derecede egzersiz bunu engellemese de, altın yıllarınızda hareketli kalmak için dışarı çıkıp bir maraton koşmanız veya çiftçilikle uğraşmanız gerekmez uzun süreli hareketsiz kalmayın yeter.
11. Kanser Riskini Arttırır
Kolon, endometriyal veya akciğer kanserine yakalanma olasılığı uzun süreli oturmak ve hareketli kalmanın bir sonucu olduğu yapılan araştırmalar neticesinde elde edilen sonuçlar arasında yer almaktadır. Ne kadar çok oturursanız, oranlar o kadar yüksek olur. Yaşlı kadınların meme kanseri olma olasılığı daha yüksektir. Süper aktifseniz bu değişmez. Önemli olan ne kadar süre oturduğunuzdur.
Bu Sorunlar ile Karşılaşmamak İçin
Gündelik yaşamınıza daha fazla hareket katmaya her zamankinden daha çok önem verin. Ayak parmaklarınıza dokunun ve bunu arada dizinizi bükmeden yapmaya çalışın. Günün bir bölümünde masanızda dursanız bile bunu uzun soluklu yapmamaya ve arada kalkmaya hareket etmeye ve yer değiştirerek yapmaya dikkat edin. Yükselen bir masa edinin veya size uygun bir masa tasarlayın. Gündelik hayat her ne kadar düzenli bir yaşama geçmek konusunda zorlayıcı faktörlere sahip olsa da siz gün içerisinde sağlığınıza iyi gelen rutinleri yapmaya dikkat edin. Annelikyolunda ekibi olarak her zaman sağlığınızın her şeyden çok daha önemli olduğunu bir kez daha hatırlatır ve mutlu bir haftaya merhaba demeniz dileklerimiz ile… 🙂
Kaynakça:
- Australian Health Survey: Physical activity, 2011–2012, 2013, Australian Bureau of Statistics.
- Ekelund U, Steene-Johannessen J, Brown WJ, et al. 2016, ‘Does physical activity attenuate, or even eliminate, the detrimental association of sitting time with mortality? A harmonized meta-analysis of data from more than 1 million men and women, The Lancet, vol. 388, pp. 1302–10
- NHS, Why we should sit less, https://www.nhs.uk/live-well/exercise/exercise-guidelines/why-sitting-too-much-is-bad-for-us/ (Erişim Tarihi: 2022)
- Yale Medicine, 2019, Why Is Sitting so Bad for Us? https://www.yalemedicine.org/news/sitting-health-risks (Erişim Tarihi: 2022)
